Weidevogels blijven weg, ondanks boeren als Sjoerd

De afgelopen vijftig jaar is het aantal boerenland- en weidevogels met meer dan tweeënhalf miljoen teruggelopen. Er zijn nauwelijks meer patrijzen, zomertortels en ringmussen. Ook het aantal grutto’s neemt zienderogen af, meldt het CBS.

Uit onderzoek van het statistiekbureau en SOVON Vogelonderzoek Nederland blijkt dat de afname de afgelopen jaren wel is afgevlakt, maar van herstel is geen sprake. Het aantal ganzen daarentegen is de laatste jaren fors gestegen. De grote trekvogels vinden genoeg voedsel in open weilanden met veel mest.

Volgens het rapport zijn de omstandigheden voor de gans simpelweg goed en voor de boerenlandvogel niet. Er zijn minder weidevogels, ondanks wat er de laatste jaren gedaan is op het gebied van agrarisch natuurbeheer.

Er zijn boeren die hun boerenland hebben aangepast aan de weidevogels, in de hoop dat ze terugkomen. Zoals Sjoerd Miedema in het Friese Haskerdijken. Als kleine jongen was hij verzot op de weidevogels die broedden op de boerderij van zijn familie. Toen hij eenmaal zelf boer werd, wilde hij toch vooral zo veel mogelijk melk produceren. Miedema’s weiland lag erbij als een groen biljartlaken: strak en afgemeten. Zijn vee kreeg veel krachtvoer want de productie moest hoger en hoger.

Het keerpunt was toen onderzoekers op zijn boerderij een zeldzame vlinder vonden. Naar eigen zeggen besefte Miedema toen dat de verhoging van de melkproductie ten koste ging van de biodiversiteit.

Langzaam veranderde hij zijn boerenbedrijf. Hij wilde niet alleen vlinders terug, maar ook bijen en veel vogels. Zijn koeien eten vooral gras en nauwelijks krachtvoer. Wat hij ooit prachtig vond, dat groene biljartlaken als weiland, vol met mest, daar kijkt hij nu meewarig naar. De weilanden van Miedema zijn drassig, en bonkig.

Sinds een paar jaar is Miedema ook actief in een natuurgebied. Op een paar kilometer van zijn huis groeien daar zijn koetjes op. Van de biodiversiteit van de Lyste Deel bij Oldeboorn kan Miedema iedere dag genieten. Daar broeden meer dan honderd vogels. Daar gaat het volgens hem perfect.

Waar blijven de grutto's?

Op de weilanden bij zijn huis loopt hij dit weekeinde een beetje mistroostig rond. De grutto’s die hij gehoopt had te zien zijn er nog niet. Ondanks de pogingen om het land voor de weidevogels beter toegankelijk te maken, komen de vogels er dit jaar nog niet op af.

Financieel gezien gaat het met Miedema wel beter dan in de tijd dat hij alleen maar bezig was om de productie van de melk te verhogen. Emotioneel gaat het ook beter. Hij geniet weer van zijn omgeving. Net zoals bijna veertig jaar geleden, toen hij kon genieten van al die vogels die er toen nog waren.