Europa wil meedoen aan de 'Olympische Spelen voor supercomputers'
Stel je voor: een computer die duizend keer sneller kan rekenen dan de huidige supercomputer van Nederland. Supercomputers bestaan al jaren en worden steeds beter. De beste supercomputers staan nu in China, gevolgd door de VS en Japan. Europa wil daarin verandering brengen.
De eerste stap is gisteren gezet. Zeven Europese landen - Nederland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Portugal, Spanje en Luxemburg - hebben hun handtekening gezet onder een overeenkomst die de bouw van de computer mogelijk moet maken. Eurocommissaris Andrus Ansip van Digitale Zaken hoopt dat ook andere landen zullen aansluiten.
Snel, sneller, snelst
Maar wat kun je nu met zo'n ultrasnelle computer? "Wetenschappers lopen op dit moment tegen een heleboel problemen aan die ze met meer computercapaciteit veel sneller kunnen oplossen ", zegt Professor Anwar Osseyran. Hij is directeur van SURFsara, het nationale supercomputercentrum. Hij was betrokken bij de totstandkoming van het verdrag dat in Rome is ondertekend.
"Dit kan bijvoorbeeld impact hebben op de gezondheidszorg. Als we informatie over iemands dna, antecedenten, levensstijl en behandelingen kunnen samenvoegen en met zo’n nieuwe supercomputer laten doorrekenen, kunnen we veel eerder een goed advies geven."
Maar er is nog een lange weg te gaan. "Voor de duidelijkheid: we hebben wel onze handtekening gezet maar Nederland heeft nog geen geldbedrag beloofd", benadrukt Osseyran. "De kosten moeten nog worden verdeeld. Het is de bedoeling dat dit naar rato van het bnp (bruto nationaal product) gebeurt."
De totale investering wordt geschat op 4,7 tot 5,2 miljard euro voor de komende zes tot zeven jaar. De Europese Commissie wil hier ook aan meebetalen.
Maar wat krijgen we daarvoor terug? Een systeem dat tien keer sneller moet worden dan de snelste supercomputer nu. Die kan 125 petaflops aan; dat is de eenheid waarmee de rekensnelheid van supercomputers wordt berekend. Dat moet dus 1250 worden. Dat zegt wellicht nog niet zoveel, maar deze capaciteit staat gelijk aan die van 680.800 PlayStation 4S-apparaten.
Olympische Spelen
"Het kan zo zijn dat Europa een tijdje kan zeggen dat ze de beste zijn of in de top 3 zitten", zegt Egon van den Broek, assistent-professor Informatica aan de Universiteit Utrecht. "Maar daarna zullen de VS en China er weer keihard overheen gaan. Dus dan doe je even heel serieus mee."
"Het is een soort competitie, de Olympische Spelen onder de wetenschappers", gaat Van den Broek verder. "Uiteindelijk gaat het allemaal om de snelheid, met zo’n nieuwe supercomputer kun je dingen veel sneller doen. Denk bijvoorbeeld aan het uitvoeren van zware simulaties van de oerknal of ingewikkelde weersvoorspellingen. Dat kan heel handig zijn, maar je kunt je afvragen of het nou echt nodig is dat dat veel sneller kan."
Want, zegt Van den Broek, zo’n supercomputer ontwikkelen en onderhouden kost heel erg veel geld. "En vergeet niet: we hebben in Nederland al meerdere supercomputers en voor zover ik weet, worden die niet bestormd met aanvragen om berekeningen te doen. Dus is het dan het geld waard?"
Het is een soort competitie, de Olympische Spelen onder de wetenschappers.
Waar de supercomputer komt te staan is nog niet duidelijk. Daar zal de komende tijd nog druk over worden gesproken. Net als over de eventuele bijdrages van andere Europese landen.
Overigens werkt Europa niet als enige aan een nieuwe supercomputer die China kan verslaan. Japan werkt óók aan een supercomputer, maar die is maar een klein beetje beter dan die van China (130 petaflops) en daar wil Europa dus ver overheen gaan.