Drugscrisis in Maryland: vader aan de pijnstillers, zoon spuit heroïne

• Bureau Washington

"Vorige week kwamen drie bekenden om door een overdosis heroïne." Carin Miller wijst naar het huis aan de overkant van de straat in het stadje Frederick County in Maryland. "Onze buurjongen, een dag voor hij in rehab zou gaan, een vrouw van 28 en de dochter van een vriendin. Heroïne is net zo'n terroristische aanslag als 9/11. Het doodt alleen geen honderden mensen in een klap, maar neemt levens één voor één."

Heroïne en opiaten eisen meer en meer levens in de Amerikaanse staat. Vorig jaar stierven in de eerste negen maanden in Maryland 1468 mensen aan een overdosis, ruim 60 procent meer dan in dezelfde periode in 2015. De gouverneur riep recentelijk de noodtoestand uit. "Er is geen familie die hier niet wordt getroffen door heroïne", zegt sheriff Chuck Jenkins hoofdschuddend. Hij is al tien jaar sheriff van het stadje, maar dit heeft hij nog niet eerder meegemaakt.

De heroïnecrisis raakt volgens Carin Miller, moeder van vier kinderen, alle aspecten van het normale leven. "Zelfs het organiseren van een simpel etentje voor vrienden vraagt om maatregelen. Je moet het medicijnkastje van tevoren leeghalen, want de kans is groot dat een gast op zoek gaat naar pijnstillers."

De trend is onderdeel van wat de grootste drugcrisis in de geschiedenis van de Verenigde Staten wordt genoemd. "Het is met geen pen te beschrijven", zegt sheriff Jenkins. Aan de deur van zijn kantoor hangt een handgranaat waar 'trek een nummertje' op staat. "Er gaan meer mensen dood aan een overdosis dan aan wapengeweld en auto-ongelukken."

De meeste mensen die verslaafd raken aan heroïne of andere opiaten kregen aanvankelijk van hun arts pijnstillers voorgeschreven. Zo begon het ook bij de man van Carin.

"Hij liep een knieblessure op bij een auto-ongeluk en de dokter gaf hem zware pijnstillers mee." Carin zit aan haar keukentafel en neemt nog een hap van haar yoghurt. Het echtpaar wist toen nog niet dat opiaten na drie dagen al verslavend kunnen zijn.

"Na een tijdje begon mijn man zich vreemd te gedragen en er verdween elke dag 60 dollar uit mijn portemonnee. Hij ging de straat op om meer pillen te scoren bij dealers." Carin kwam erachter dat haar man een tolerantie had opgebouwd voor de pijnstillers die de dokter hem voorschreef. Hij was verslaafd geraakt.

Het gebruik van opiaten in de Verenigde Staten is buitensporig in vergelijking met andere westerse landen. Het probleem ligt voor een belangrijk deel bij de grote farmaceutische bedrijven. In hun concurrentiestrijd schuiven ze artsen geld toe om hun merk geneesmiddel aan patiënten voor te schrijven. "En als opiatengebruikers hun hunkering niet meer met pijnstillers kunnen stillen, stappen ze over naar heroïne", zegt sheriff Jenkins. "Dat is op straat goedkoper en eenvoudig verkrijgbaar."

Voorbeeldig kind

Niet alleen Carins man werd getroffen, ook een van haar zoons. Ze wijst naar een familieportret aan de muur. "Ik had nooit gedacht dat een van hen hetzelfde zou overkomen als hun vader. Ze zagen immers hoe die eronder leed. Maar nota bene mijn meest voorbeeldige kind was de volgende."

Carin kan een snik niet onderdrukken. "Sorry, sorry. Ook al heb ik het al zo vaak verteld, het blijft heftig." Ze vertelt dat haar zoon Lucas zijn neus maar bleef ophalen. "Naïef als ik was, dacht ik dat hij een allergie had, maar het ging niet over."

Uiteindelijk bleek dat Lucas ook verslaafd was geraakt aan pillen, die hij via vriendjes op school kreeg. Die jongens kregen de pijnstillers op hun beurt voorgeschreven voor sportblessures. Toen Lucas zijn kick niet meer uit pillen kon halen, stapte hij over op heroïne. "Ik had dus een man die verslaafd was aan pijnstillers en een kind dat heroïne in zijn arm spoot."

"Ik verwijt mezelf dat ik er niet genoeg was", zegt Carin. "Ik schaamde me, probeerde de problemen van mijn gezin te verbergen voor familie en vrienden. Maar dat werkte averechts. Op een ochtend werd ik wakker en vroeg ik me af waar ik mee bezig was. Ik moest niet tégen ze vechten, maar vóór ze."

Carin begon bijeenkomsten voor familieleden van verslaafden te organiseren. Ze laat een aantal foldertjes zien. "Ik heb drie groepen opgezet die wekelijks samenkomen. Naasten van slachtoffers kampen vaak met stress-stoornissen en raken depressief. Erover praten helpt."

Het werk van de politie in Frederick is door de opiatencrisis enorm veranderd. "We halen vijf keer zoveel drugs van de straat als vijf jaar terug. Bovendien dienen we tegenwoordig vaker Naloxon toe dan dat we reanimeren", zegt Jenkins.

Nalaxone is een neusspray die de effecten van een overdosis kan opheffen. De sheriff haalt een zwart doosje met het medicijn uit zijn auto en doet voor hoe het werkt. "Het werkt binnen een paar minuten." Alle medewerkers op zijn kantoor zijn getraind in het toedienen ervan. "Maar ook de burgers kunnen cursussen volgen om een overdosis te herkennen en Nalaxone toe te dienen."

Wie de training met succes afrondt, krijgt een zwart doosje mee naar huis. "Ik heb het altijd in mijn tas zitten", zegt Carin Miller. "Mensen nemen een overdosis in de supermarkt of een restaurant. Je moet altijd voorbereid zijn."

President Trump maakte de bestrijding van de opiatencrisis een van de speerpunten van zijn campagne. Vorige week kondigde hij aan dat hij 500 miljoen dollar extra wil investeren in het voorkomen en behandelen van opiatenverslaafden. Tegelijkertijd wil hij bijna 15 miljard korten op het budget voor gezondheidszorg.

De gouverneur van Maryland trok onlangs 50 miljoen dollar extra uit voor het bestrijden van de crisis. "Het probleem wordt erkend, maar ik denk niet dat het genoeg is", zegt Miller. "Bij een natuurramp of terroristische aanslag schiet iedereen in de crisismodus. Er rukken troepen uit, er worden noodkampen opgezet en slachtoffers opgevangen. Het is hier ook crisis, maar niemand weet hoe die moet worden bestreden."

Ik of de pillen

Sheriff Jenkins zegt dat hij alles probeert wat in zijn macht ligt. "Strengere controles, voorlichting, het controleren op drugsroutes, behandelingen. Maar de beste aanpak hebben we nog niet gevonden. Ik zie nog lang geen licht aan het einde van de tunnel", zegt hij aangedaan.

Met Carin en haar gezin gaat het iets beter. Haar zoon ondergaat behandelingen in Colorado. Haar man stelde ze voor een keuze. "Het was ik of de pillen. Hij koos mij. Hij probeert te stoppen, maar ironisch genoeg is hij verslaafd geraakt aan het afkickmiddel."