Als negen op de tien mensen gelukkig zijn, waarom klaagt iedereen dan?

• Carmen Dorlo

  redacteur NOS Online

Goed nieuws, Nederland: we zijn gelukkig. Bijna 90 procent van alle Nederlanders geeft aan zich gelukkig te voelen én we staan op de zesde plaats van de lijst van de gelukkigste landen ter wereld. Maar hoe kan het dan dat zoveel mensen om ons heen klagen?

Daar zijn drie redenen voor, legt geluksprofessor Patrick van Hees uit. De negativity bias, vrijheid van meningsuiting en de invloed van politici en media.

"Wij zijn getraind om negatieve dingen eerder te zien dan positieve dingen, dat heet de negativity bias", legt Van Hees uit. "Dat komt zelfs nog uit de tijd van de Neanderthalers: toen moesten ze snel zien of eten giftig was, of een dier een roofdier was. Om te overleven moesten ze de negatieve dingen sneller zien dan de positieve."

Een tweede reden is de vrijheid van meningsuiting. "Wij mógen namelijk klagen. Wij mógen kritisch zijn op bijvoorbeeld onze politici. Dat is een luxe en daarom maken we er ook graag gebruik van."

Ook zijn de berichten die we horen vaker negatief, zegt Van Hees. "Politici hebben de neiging om de nadruk te leggen op de dingen die fout zijn of gaan in Nederland. Dat horen veel mensen omdat de media daarover berichten. Die klachten worden dan snel overgenomen."

En daarnaast vallen klachten ook gewoon veel meer op. Misschien hoor je maar een klacht per dag en honderd leuke dingen, maar toch valt die ene klacht meer op dan de rest, zegt Van Hees. "Er is een overdreven focus op het negatieve."

Maar gelukkig betekent klagen niet dat je ook echt ongelukkig bent. "Meestal zeggen mensen: 'ja, er zijn veel problemen in de wereld, maar gelukkig merk ik daar zelf niets van. Ik ben wel gelukkig'", zegt Van Hees.

En waar worden we dan gelukkig van? "Van vrienden, familie, de zon, lammetjes in de wei en een wijntje", zegt Jetty op onze Facebook-pagina. "Wie geen lichtpuntjes kan zien, wordt nooit gelukkig." Ook Jesaja wordt gelukkig van kleine dingen. "Van Mozart, reizen, vrienden om me heen en Thierry Baudet."

Lisette heeft zelfs een enorme lijst van dingen waar ze gelukkig van wordt. Een greep uit die lijst: "Ik word blij van de zon, chocola, verrassingen, aandacht en complimentjes, van mijn hangmat, chocola, van kunst, theater, musea, van de kringloopwinkel, chocola, het geluid van de ijscoboer, de zachte wangen van mijn dochter en de wipneus en knuffels van mijn zoons."

Saskia heeft een tip hoe we nog gelukkiger kunnen worden. "We hebben niks te klagen hier in Nederland! Als mensen een beetje aan elkaar denken en wat aardiger zijn voor elkaar, worden we nóg gelukkiger!"

Op onze Facebook-pagina valt op dat veel mensen 'de zon en lekker weer' als redenen voor geluk geven. Maar in de wereldranglijst van gelukkige landen is te zien dat de landen waar de zon veel schijnt, mensen niet gelukkiger zijn. In de top 10 van die lijst staan namelijk alleen maar westerse landen, met na Noorwegen en Denemarken respectievelijk IJsland, Zwitserland, Finland, Nederland, Canada, Nieuw-Zeeland, Australië en Zweden.

In Noord-Europa zijn mensen gelukkiger dan Zuid-Europa, terwijl je in Portugal toch veel sneller in de zon aan het strand kan liggen. "Weer is een tijdelijke invloed op je geluksgevoel", zegt Van Hees. "Op de lange termijn hebben andere factoren, zoals onder meer de economie, kwaliteit van de overheid en vrijheid, meer invloed."

Van Hees noemt Japan als voorbeeld. Een rijk land, maar de inwoners zijn niet zo gelukkig. "Daar is namelijk minder individuele vrijheid. In de Japanse cultuur is het normaal om je op werkgebied aan te passen aan je familie. Was je vader slager, dan word jij dat ook. Dan zie je dat die factor een grotere invloed op het geluksgevoel heeft dan de economie."

Gezondheid en relaties zijn de belangrijkste factoren die invloed hebben op geluk. Vooral gezondheid speelt volgens het CBS een belangrijke rol bij geluk. Van degenen die hun gezondheid beoordelen als slecht of zeer slecht, is maar 58 procent gelukkig. Bij mensen die wel gezond zijn is dat 94 procent.

Bij gezondheid is het niet de gezondheid zelf die meetelt, maar wat je van de gezondheid vindt, legt Van Hees uit. "Iedereen kent het wel; de ene persoon zit in een rolstoel en zegt heel gelukkig te zijn, terwijl de ander doodongelukkig is omdat hij last van zijn pink heeft."

Ook Nederlanders met een partner (92 procent gelukkig) zijn doorgaans gelukkiger dan singles. "Relaties zijn heel belangrijk, want het effect van een relatie (ook vriendschap) blijft altijd een geluksimpuls geven. Het is niet zoals het kopen van een auto, dat geeft één keer een korte geluksimpuls."

Er gaat best veel goed in ons land. En dat schrijft Mattias op onze Facebook-pagina ook. "Als je naar de landen om ons heen kijkt, dan ben ik echt blij om een Nederlander te zijn. Ondanks dat wij als volk altijd aan het zeuren zijn over van alles en nog wat, hebben we het echt heel goed geregeld. We hebben een gezondheidszorg, een sociaal vangnet als je werkloos raakt en nog zo veel meer. Daar word ik wel gelukkig van."