Meer sociale huurwoningen dankzij komst vluchtelingen
Gemeenten realiseren in rap tempo goedkope sociale huurwoningen om te voorkomen dat wachtlijsten voor woningzoekenden oplopen. Uit een rondgang van de NOS langs gemeenten in het hele land blijkt dat er duizenden extra huizen en andere woonruimtes beschikbaar komen. Langere wachtlijsten dreigden in veel dorpen en steden, omdat er op grote schaal woningen nodig zijn voor asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen.
In de ruim 130 gemeenten die de NOS benaderde, worden meer dan 6000 sociale huurwoningen gecreëerd. Op dit moment wachten nog 9753 vergunninghouders op een woning. Zij verblijven nu in asielzoekerscentra verspreid over het land.
Alle gemeenten zijn verplicht om een bepaald aantal asielzoekers met een verblijfsvergunning van woonruimte te voorzien. Hoeveel is afhankelijk van de grootte van de gemeente.
Die wachtlijsten voor een goedkope huurwoning zijn al jaren aan de orde van de dag, maar gemeentebesturen werden daar stevig mee geconfronteerd tijdens de informatiebijeenkomsten over de vestiging van asielzoekers. Inwoners gaven aan dat zij het niet eerlijk vinden dat asielzoekers eerder een huis krijgen dan zij.
Landelijk wordt niet bijgehouden hoeveel sociale huurwoningen er zijn bijgebouwd voor vergunninghouders of andere woningzoekenden. Uit de rondgang blijkt dat gemeenten naast nieuwbouw ook veelvuldig kiezen voor herbestemming van leegstaande gebouwen. Ook halen woningcorporaties op verzoek van gemeenten huizen uit de verkoop die ze aanvankelijk wel wilden verkopen.
In de ene gemeente worden meer huizen gerealiseerd dan de andere. In een krimpgebied is dat lastiger dan in een gemeente met veel leegstand. De gemeente Zeist bijvoorbeeld kan duizend extra sociale huurwoningen realiseren door leegstaande kantoren en een gevangenis geschikt te maken om in te wonen.
Magic Mix
Om tegemoet te komen aan de behoefte aan woonruimte voor met name jongeren kiezen gemeenten voor gezamenlijke huisvesting van verschillende doelgroepen. Het kan dan gaan om het samen huisvesten van asielzoekers, studenten en werkende jongeren.
In sommige gevallen wordt daarbij gekozen voor het echt samen delen van voorzieningen, zoals de woonkamer en keukens. Dit wordt de Magic Mix genoemd. Zo wonen sinds december in Leiden studenten, asielzoekers en mensen met een handicap samen in een voormalig verzorgingshuis. Iedereen die in het pand komt wonen, moet twee uur in de maand maatschappelijk werk verrichten. Daarbij worden 125 mensen aan woonruimte geholpen.
Tijdelijke huizen
Opvallend is ook de bouw van tijdelijke woningen in containers, snel af te breken woningen of zogenoemde 'tiny houses'. Zo bouwt Tytsjerksteradiel in het voorjaar vijf van zulke mini-huisjes, met een vloeroppervlak van 25m2.
De woningen zijn vooral bedoeld voor starters op de woningmarkt. Ook in Boekel zijn er plannen voor dergelijke kleine huisjes.
Voerendaal en Sneek zetten tijdelijke, snel verplaatsbare huizen neer die zijn ontwikkeld door bouwbedrijf Heijmans. Leiden plaatst op dit moment Finches, tijdelijke houten wooncontainers. De eerste vijftien zijn deze maand geplaatst. Ze zijn bedoeld voor woningzoekenden uit Leiden en voor mensen die uit de maatschappelijke opvang komen.
In juni worden er nog eens 130 van die gebouwtjes geplaatst, voor asielzoekers en andere woningzoekenden.
Krimpgebieden
In krimpgebieden in Groningen en Limburg worden leegstaande en te slopen woningen opgekocht voor de huisvesting van asielzoekers. Dat kon in de provincie Limburg alleen op die manier omdat is afgesproken dat alleen huizen mogen worden bijgebouwd als andere worden gesloopt. Nieuwe huizen bijbouwen mag niet.
Een aantal Limburgse gemeenten creëert daarom vooral tijdelijke woonruimte. Daar kiest de gemeente Berkelland in de Achterhoek ook voor. In plaats van nieuwbouw worden huizen opgekocht. Daarmee wordt tegelijk doorstroming op de (koop)woningmarkt gestimuleerd.
De gemeenten Zandvoort en Nieuwegein hebben weer een andere manier bedacht om de wachttijden voor een woning niet te vergroten voor de eigen inwoners. Statushouders worden daar eerst gezamenlijk opgevangen. Ze beginnen gelijk aan hun inburgering waarna ze geleidelijk doorschuiven naar een geschikte woning, om te voorkomen dat ineens veel mensen tegelijk een huurwoning toegewezen krijgen. Een ander voordeel is dat de statushouders makkelijker een sociaal netwerk in hun nieuwe woonplaats opbouwen.
