'Goedkope Chinese kleding overspoelt Europa door lakse Britse douane'
Chinese criminele bendes maken al jarenlang misbruik van de laksheid van de douane in Groot-Brittannië. Ze betalen daardoor veel te weinig invoerrechten op kleding en schoenen. Dat zeggen onderzoekers van OLAF, het anti-fraudebureau van de EU, tegen Politico. Door de "onmogelijk lage prijzen", loopt de Europese Unie miljarden euro's aan inkomsten mis. De Britse douane is al diverse keren gewaarschuwd, maar weigert extra te controleren.
De onderzoekers van OLAF deden van 2014 tot 2016 onderzoek naar praktijken in de Engelse havens Dover en Felixstowe, waar opvallend veel Chinese kleding wordt ingevoerd.
91 cent versus 26 euro
De Chinezen ontduiken de invoerrechten door veel te lage waardes op te geven voor de goederen die naar de EU gaan. Als voorbeeld noemt OLAF broeken voor vrouwen. Die waren volgens de Chinese producenten maar 91 cent per kilo waard, terwijl de gemiddelde waarde van broeken die de EU binnenkomen 26 euro per kilo is. Het bedrag van 91 cent ligt zelfs nog onder de kiloprijs van katoen op de wereldmarkt, die is bijna anderhalve euro.
De Britse douane kan volgens OLAF daarom weten dat die lage prijs niet correct is, maar doet er niets aan. Vanuit Engeland wordt de kleding vervolgens over heel Europa verspreid via een crimineel netwerk.
Hoe gaat dat in zijn werk?
Walter de Wit, hoogleraar douanerecht aan de Erasmus Universiteit, legt uit dat er weinig controle is op de containers die in de Engelse havens aankomen. Een importeur vult zelf op een aangifteformulier in wat er in een container zit en welke waarde de goederen hebben. De douane kan dan besluiten om de container te controleren of om hem vrij te geven. Dat zou laatste zou in Groot-Brittannië veel te vaak gebeuren.
Door de onderwaardering van de producten wordt er te weinig belasting geheven en loopt de Europese Unie veel geld mis.
Belangen
Door de lakse houding zijn de Britse havens bij de Chinezen populairder dan Rotterdam of Antwerpen. Het bedrag dat de EU aan inkomsten is misgelopen wordt door OLAF geschat op bijna twee miljard euro. Het fraudebureau wil dat de Britten dat bedrag alsnog aan de EU betalen.
Volgens Bart Boersma, advocaat douanerechten, beschermt de Britse douane de belangen van Britse bedrijven. "De Nederlandse douane is het braafste jongetje van de klas. Als zij van de EU iets horen over mogelijke fraude, gaan ze er meteen achteraan. Ook als het negatieve consequenties heeft voor Nederlandse bedrijven."
Maar de Britten hebben andere prioriteiten, zegt Boersma. "Ze willen vooral hun bedrijven en economie beschermen en doen daarom niets met de waarschuwingen. Veel Britse bedrijven verdienen aan de Chinese import. En als de schade uiteindelijk verhaald moet worden, treft dat vooral die bedrijven."
Ondanks alle waarschuwingen aan de Britten is de fraude nog steeds aan de gang, zegt OLAF tegen Politico. Vorig jaar liep de EU 817,2 miljoen euro aan douanerechten mis. Bijna tachtig procent daarvan zou te wijten zijn aan import via Groot-Brittannië.
De Britse douane zegt tegen de BBC de uitkomsten van het onderzoek te betwisten. Dat is gebruikelijk, zegt Christina Eckes, hoogleraar Europees Recht aan de UvA. Volgens haar volgen lidstaten de aanbevelingen van het bureau meestal niet op. De Britse douane zegt voldoende te handhaven en momenteel meer dan 550 zaken te onderzoeken waarbij mogelijk sprake is van importfraude.
Gevoelige situatie
OLAF heeft de Europese Commissie dus aanbevolen om Groot-Brittannië twee miljard euro te laten betalen. Meestal wordt zo'n advies opgevolgd, zegt Eckes, maar in dit geval kan dat wel eens anders zijn. Met het oog op de brexit, de politieke spanning daarover en de hoogte van het bedrag wordt het voor de Commissie erg moeilijk om een beslissing te nemen. Het kan namelijk gevolgen hebben voor de onderhandelingen tussen de EU en de Britten.
Als de Commissie het advies van OLAF volgt en het Verenigd Koninkrijk betaalt niet, dan komt de zaak waarschijnlijk voor het Hof van Justitie.
