Oost-Europese landen eisen romige Nutella
Smaakt Nutella in Oostenrijk beter dan in buurland Slowakije? En zit er in Tsjechische vissticks minder vis dan in de Duitse variant? Ja, zeggen Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije. Ze beschuldigen voedselproducenten ervan opzettelijk producten van slechtere kwaliteit te leveren aan Oost-Europese landen. Dat is discriminatie, zeggen de landen. Ze eisen gelijke kwaliteitsstandaarden voor alle EU-landen.
Maar kloppen de aantijgingen ook? Verschillende onderzoeken - uitgevoerd door de landen zelf - bevestigen de beschuldigingen. Uit Slowaaks onderzoek zou blijken dat de Nutella er minder romig is dan in buurland Oostenrijk, dat er minder vlees in de worst zit en dat Earl Grey-theezakjes er minder en kleinere theeblaadjes bevatten. En volgens Tsjechische onderzoekers zit er bijvoorbeeld in hun cola suikersiroop, terwijl in de rest van Europa echte suiker wordt gebruikt.
Over de grens
Inwoners van grensgemeenten hebben de verschillen al langer in de smiezen. "Een keer in de week koop in hier yoghurt, boter, salami en waspoeder", zegt de Slowaakse Livia tegen de Duitse krant die Welt. Voor haar wekelijkse boodschappen reist ze naar het Oostenrijkse dorp Hainburg. Livia: "Bij ons hebben we precies dezelfde merken, maar hier zijn ze duidelijk van betere kwaliteit. Dat zou eigenlijk niet moeten kunnen, we zijn toch allemaal lid van de EU?"
Smaakverschil
Voedselproducenten wijzen de beschuldigingen van de hand. Volgens sommigen zijn de onderzoeken niet goed uitgevoerd. Anderen, zoals Nestlé en Coca-Cola, erkennen dat er verschil zit in de producten, maar dat heeft volgens hen niks te maken met opzet of slechtere kwaliteit. Het onderscheid is er, omdat de producten zijn aangepast aan de smaak in de verschillende landen.
Tweederangsburgers
Voor de regeringsleiders van de Visegrad-landen (zoals Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije worden genoemd) is het een kwestie van trots en eer. "Het is vernederend", zegt de Slowaakse premier Fico. "We zijn toch geen tweederangsburgers?" Premier Orbán waarschuwt ervoor dat ze op weg zijn "de dumpplek van Europa te worden". Hij beschuldigt de producenten en de EU van een dubbele moraal.
De landen willen dat het onderwerp tijdens de huidige EU-top wordt besproken. De Europese Commissie zou moeten gaan toezien op de inhoud van de voedingsmiddelen. Er moeten standaarden komen waar al het voedsel binnen de EU aan moet voldoen. Een opmerkelijke oproep, zeggen analisten, want juist de V4-landen pleiten vaak voor minder 'regelzucht' vanuit Brussel. En dat pleidooi vindt in een tijd van crisis in de EU meer aanhangers. "Niemand zit op dit moment te wachten op een Nutellaproef-inspectie", aldus de Duitse minister van Landbouw.