Banken bezorgd over steeds zwaardere plofkraken
Criminelen gebruiken steeds zwaardere explosieven bij plofkraken, blijkt uit nieuwe gegevens van banken. De sector overweegt het aantal geldautomaten verder terug te brengen.
Het aantal plofkraken is vorig jaar gestegen. In 2016 waren er 79 plofkraken, tegenover 56 in 2015. Waar geldautomaten een paar jaar geleden met een gasmengsel werden opgeblazen, gebruiken criminelen tegenwoordig zware explosieven. Vanochtend vroeg werd in Uithoorn zware schade aangericht.
Het afgelopen jaar gebeurde dat in bijna de helft (43 procent) van de plofkraken. Na de zomer nam het gebruik van springstoffen opvallend toe. Inmiddels lijkt het de standaardwerkwijze van plofkrakers geworden. Van de tien plofkraken dit jaar werden er acht gepleegd met explosieven.
De Nederlandse Vereniging van Banken, de politie en het Openbaar Ministerie maken zich zorgen over deze trend. Er is een toenemend risico voor omwonenden van geldautomaten en de aangerichte schade is ook groter.
Dat het aantal plofkraken in Nederland stijgt, heeft meerdere oorzaken. Verschillende plofkrakers die de afgelopen jaren in de gevangenis zaten, zijn op vrije voeten gekomen. Ze pakken hun oude 'beroep' meteen weer op, constateert de politie.
De afgelopen tijd sloegen ze vaak toe in Duitsland, dat te maken kreeg met een golf aan plofkraken. Nu de banken ook daar betere veiligheidsmaatregelen nemen, keren de plofkrakers terug naar Nederland.
Zwaardere maatregelen leiden tot zwaardere explosieven.
Dat criminelen steeds zwaardere explosieven gebruiken om de geldautomaten op te blazen, heeft te maken met betere beveiliging. Zo hebben veel automaten tegenwoordig gasdetectie. Als de apparaten gas 'ruiken', gaat een alarm af. Ook zijn de kluizen met geldcassettes verstevigd.
"Zwaardere maatregelen leiden tot het gebruik van zwaardere explosieven", constateert Bart Willemsen, projectleider High Impact Crime bij de politie. "De criminelen zijn in staat om steeds nieuwe manieren van aanvallen te bedenken."
Wapenwedloop
De Nederlandse Vereniging van Banken geeft toe dat een wapenwedloop is ontstaan. Veiligheidsexpert Yvonne Willemsen: "Het is een dilemma: we willen de automaten beschikbaar houden, maar er is ook een toenemend veiligheidsrisico. Het is geen optie om ze minder te beveiligen, want we willen niet dat criminelen met geld wegkomen."
De banken gaan daarom onderzoeken of er meer geldautomaten kunnen verdwijnen. De afgelopen jaren is al een groot aantal automaten weggehaald.
"Het zou het beste zijn als we allemaal gaan pinnen, want dan hebben we geen contant geld en hebben we dus geen automaten meer nodig", zegt Yvonne Willemsen. "We gaan in ieder geval kijken of we nog wel zo veel automaten nodig hebben als er nu zijn."
Volgens de banken is het vooral belangrijk dat de politie en het OM genoeg middelen krijgen om te blijven investeren in de opsporing en vervolging van plofkrakers.