Griekse armoede: overleven met minder dan 370 euro

• Conny Keessen

  Correspondent Griekenland

"183, 184, 185…" Een personeelslid in het solidariteitscentrum van de gemeente Athene roept nummertjes om, terwijl in de hal tientallen mensen zitten te wachten. Ze krijgen hun maandelijkse voedselpakket, of wachten op kleding, schoenen of medicijnen.

"Toen we officieel met de voedselbank begonnen, in januari 2013, hadden 2500 gezinnen zich geregistreerd", zegt gemeenteraadslid Eleni Katsouli, die het centrum leidt. "Nu in 2017 zijn dat tenminste 11.000 families, bij elkaar ongeveer 27.000 mensen."

Ze staan allemaal geregistreerd als mensen die leven onder de armoedegrens van ongeveer 370 euro per maand die de voedselbank hanteert.

"Het zijn vaak families, van wie een ouder of beide ouders werkloos zijn geraakt. Ze kunnen leningen, huur, energierekeningen niet meer betalen. De meesten hebben grote moeite hun gezin te onderhouden. Veel Grieken, maar ook migranten. We maken geen onderscheid", zegt Katsouli.

Buiten zit een echtpaar van een jaar of vijftig op het muurtje bij de ingang. Marigoula, de vrouw, heeft net een nummertje getrokken. Haar man, Yannis, vertelt dat hij in de bouw werkte en al vijf jaar werkloos is. "Ik maakte huizen schoon en deed babysitting", vertelt Marigoula. "Maar ook dat is nog maar sporadisch, ook die mensen hebben geen geld meer." Ze komen uit Trikala, midden-Griekenland, maar zijn noodgedwongen bij hun zoon in Athene ingetrokken.

De grootste problemen

Paraskevi Kolozi heeft haar maandelijkse voedselpakket net opgehaald. Ze opent de blauwe plastic zak om te laten zien wat erin zit: rijst, macaroni, blikjes melk, tomatensap, sardientjes, suiker.

"Ik kom hier elke maand. De ene keer is het wat minder, de andere keer meer. Het hangt ervan af wat de supermarkten hebben gedoneerd. Ik heb gehoord dat de bedrijven door de crisis ook minder kunnen geven, maar ja, er komen ook veel meer mensen naar de voedselbank. En Athene is de stad met de grootste problemen."

Paraskevi is een gescheiden vrouw van 58 jaar, met een studerende dochter. Ze is ruim acht jaar werkloos sinds ze haar laatste baan bij een verzekeringsmaatschappij kwijtraakte. Ze heeft een paar tijdelijke baantjes gehad voor vijf maanden, via een Europees werkgelegenheidsproject. Daarmee verdiende ze 450 euro per maand. Nu is ze alweer een jaar zonder werk.

"Maar ik geef het niet op", zegt ze strijdbaar. "Ik ben weer ingeschreven voor dat programma. Alleen mensen die bijvoorbeeld langer werkloos zijn gaan voor. Mijn dochter vindt het maar niets dat ik hier voedsel kom halen, maar het kan niet anders. Ik hou haar erbuiten, ik wil dat haar leven zo normaal mogelijk is."

Mede om haar dochter te helpen, die sociologie wilde studeren, heeft ze het ouderlijk huis verkocht. Ze wonen nu in een appartement van een familielid en betalen een symbolische huur.

Vrijwel alle producten die worden uitgedeeld zijn donaties van grote supermarkten en bedrijven. Maar ook gewone burgers komen regelmatig voedsel brengen, zegt Eleni Katsouli. Ze wijst naar de kleding die hangt in afgescheiden ruimten. "We hebben een winkel voor vrouwen en mannen en een babyroom. Die kleding kunnen mensen zelf uitkiezen. Het gaat om de waardigheid van de mensen, we duwen ze niet zomaar wat kleren in handen."

Verder runt de gemeente in samenwerking met de Grieks-Orthodoxe kerk, in het centrum van Athene een gaarkeuken. Per dag worden 1400 maaltijden uitgedeeld. Er zijn twee opvanghuizen voor daklozen en er wordt maatschappelijke hulp verleend aan families.

Lege schappen

Sinds kort is er in dit gebouw ook een wasserette waar gezinnen hun kleding kunnen brengen. "Er zijn talloze mensen die geen elektriciteit en water hebben, omdat ze de rekeningen niet meer kunnen betalen", zegt het gemeenteraadslid.

Ze neemt me mee, verder het gebouw in. Er zijn diverse opslagruimten met grote ijskasten en rekken met alle mogelijke producten. Maar er zijn ook veel schappen leeg.

Katsouli zucht diep. "Er komen hier ongeveer vierhonderd mensen per dag. Dan is een deel binnen een dag weer op. Als de mensen armer worden, heeft dat ook effect op de supermarkten en bedrijven. Hun omzet slinkt en dus doneren ze minder. Dat is logisch toch?"