'Mijn boodschap aan de PVV? Dank dat jullie er zijn'

Suzy (70) stemt op de PVV

"Luister eens. Luister eens echt!" Deze hartenkreet aan de politiek hoor ik van Suzy van Braak. Ze is 70 jaar en woont in de Haagse Vogelwijk. Een rustige buurt vol statige villa's. Suzy kiest al jaren voor de PVV, ook bij de komende verkiezingen krijgt de partij van Geert Wilders haar stem.

Pim Fortuyn was voor haar de man die eindelijk zei wat zij al lange tijd dacht. Ze is blij dat Geert Wilders na de moord op Fortuyn het stokje heeft overgenomen. De andere partijen negeren volgens Suzy belangrijke problemen in de maatschappij.

Er is gaandeweg een samenleving ontstaan waarin zij zich niet meer herkent. Te links, te politiek correct. "Er is altijd consensus geweest over de euro, het toelaten van asielzoekers. Daar heeft nooit echt een debat over plaatsgevonden. Pim Fortuyn probeerde het. En Wilders doet het nu, maar die wordt ook voor gek verklaard en gedemoniseerd."

De gevestigde orde wil niet luisteren naar de boodschap van Wilders, is haar oordeel. "Mensen blijven steken in een oordeel. Als je dat zegt dan ben je zo verschrikkelijk, dan kan al dat andere ook niks zijn."

Daryll (29) stemt op Denk of Artikel 1

Frappant dat ik op een andere manier hetzelfde hoor bij Daryll. Hij lijkt in de verste verte niet op Suzy. Daryll is 29 en gaat stemmen op Denk of Artikel 1. Hij herkent zichzelf niet in de traditionele politieke partijen.

"Ik heb altijd het gevoel gehad dat allochtone jongeren niet echt vertegenwoordigd worden in de politiek. Het zijn mensen waarmee wij ons niet kunnen identificeren en mensen die ons verhaal niet vertellen of ons helemaal niet begrijpen. Ons eerder criminaliseren of reduceren tot een plaag en dat soort terminologie, om de boel maar op te hitsen."

Bij Denk of Artikel 1 heeft Daryll het gevoel dat ze hem begrijpen: "Zij nemen onze realiteit heel erg serieus omdat zij ook een deel van onze realiteit zijn."

Clara (53) stemt op de ChristenUnie

Alles lijkt samen te komen als ik Clara spreek. Ze heeft samen met haar man een melkveehouderij en recreatiebedrijf in Woudenberg. Haar stem gaat naar de ChristenUnie.

Ik leg aan Clara voor hoe Daryll en Suzy de politiek ervaren. Hoe zij met me praten over Zwarte Piet. Volgens Daryll is Zwarte Piet een uiting van institutioneel racisme, terwijl Suzy vindt dat Zwarte Piet hoort bij Nederland en dat de traditie moet blijven zoals hij is. Clara snapt beide kanten. "Ja, en misschien is dat het ook. Verplaats je eens in een ander, denk ik wel eens. Ik denk dat mensen bang zijn, bang om iets kwijt te raken bijvoorbeeld. Dat is voor mensen heel erg belangrijk. Het wordt niet altijd begrepen door iedereen."

Clara vindt dat de politiek een kwade rol speelt in de polarisering van het debat. "De politiek staat er niet boven. Ze voeden het juist door ook heel harde standpunten in te nemen. Er worden continu allemaal tegenstellingen gecreëerd, terwijl we met elkaar dit mooie land bewonen."

John (70) stemt op het CDA, 50Plus of PVV

Bij mijn ontmoeting met John valt er weer een stukje in de kiezerspuzzel op zijn plaats. Hij stemt waarschijnlijk op het CDA en twijfelde ook nog tussen 50Plus en de PVV. Het puzzelstuk van John gaat over vertrouwen.

"Wat politieke partijen voor de kiezers moeten doen, is waarmaken wat ze in het partijprogramma hebben staan. Ze beloven gouden bergen en als ze eenmaal aan de macht zijn, blijft er niets van over."

Zou het schelen als politici tijdens de campagne eerlijker zijn over de beloftes die ze doen? "Kijk naar de PvdA en de VVD, die gaan hun eigen gang", vertelt John. "En van de verkiezingsbeloftes blijft niets over. Heb jij 1000 euro gekregen? Daar is nooit iets van terechtgekomen, niks nada. En dat vinden meer mensen, de politiek doet niks voor ons, politici doen maar wat voor zichzelf. Zo gauw ze aan de macht zijn, hebben ze schijt aan de rest."