Farindola bestaat nog na de lawine, 'meer is er niet over te zeggen'

• 

  Rop Zoutberg

  Correspondent Italië

Bij een herdenkingsdienst in Farindola, in de Italiaanse Abruzzen, worden vandaag de doden herdacht die vielen na de lawine precies een maand geleden. De lichamen van 29 mensen werden geborgen in het verwoeste hotel Rigopiano. Voorbereidingen van wat een langslepende rechtszaak gaat worden over de toedracht, zijn intussen in volle gang.

Nog altijd is de top van de Monte Siella, op 2027 meter hoogte, spierwit. De sneeuw steekt scherp af tegen de intens blauwe lucht boven de bergmassa. Als je goed kijkt zie je het spoor dat de lawine op 18 januari trok. Het loopt eerst recht naar beneden. Daarna maakten de tonnen sneeuw een bocht naar rechts en troffen het hotel Rigopiano vol in de rug. Elf mensen, waaronder een groep kinderen, overleefden als een wonder de klap.

Op de plek van de ramp, zo’n achthonderd meter lager, ruist het water van de gesmolten sneeuw. Stukken bomen lijken slordig over het terrein uitgestrooid, een zwarte Audi ligt met de wielen omhoog in een kuil. Het ziet eruit alsof een bombardement het terrein effende. Alleen twee delen van het hoteldak herinneren eraan dat hier ooit wat stond. Ze steken uit de grond bij de patrouillewagen van de carabinieri die het terrein bewaken. We mogen niet verder.

Inwoners van het nabijgelegen dorp Farindola reageren gelaten en niet iedereen wil praten met journalisten. "Het dorp verkeert nog altijd in een shocktoestand. Het lijkt een boze droom wat ons allemaal overkwam. Het kan allemaal niet waar zijn”, zegt Gabriele Valentini, een gepensioneerde docent klassieke talen. "Het hotel was zo belangrijk voor Farindola. Het was onze diamant, het mooiste dat we hadden. En nu het allemaal weg is weten we niet hoe we verder kunnen komen. Farindola bestaat nog, maar meer kun je er niet over vertellen."

De technische recherche is bezig met het sporenonderzoek, dat straks de inzet wordt bij de rechtszaak. Dan zal alles weer terugkeren. Hoe het begon met de aankoop van de berghut Rigopiano door een paar lokale ondernemers uit Farindola. Hoe het hotel groter werd en steeds verder uitbreidde op een plek die bekend stond om zijn lawines. Hoe het kon dat er geen sneeuwschuivers waren. Waarom hulpverlening zo langzaam op gang kwam nadat het drama eenmaal was gebeurd.

"Het hotel was veilig. Het was veilig als gebouw, het voldeed aan de milieueisen. Ik zie het als een verdienste dat ik destijds als burgemeester tekende voor de uitbreiding, waardoor dertig mensen in deze vergeten regio een baan kregen", vertelt voormalig burgemeester Massimiliano Giancaterino emotieloos. Hij verloor een broer en drie vrienden door de ramp.

"Toen ondernemers rond 2005 met plannen kwamen Rigopiano verder uit te bouwen, hebben we die als gemeente toegejuicht. Ik vond dat we alles moesten doen om die plannen te realiseren."

Hij voelt zich met alle kennis van nu niet schuldig over zijn besluit. "Wat er vorige maand gebeurde was uitzonderlijk. Het was een kettingreactie die begon met een reeks aardbevingen. Er waren zeker vier enorme klappen. Maar ook nooit eerder maakten we zo’n extreme sneeuwval mee waardoor sneeuwhopen tot zes meter dik ontstonden. De hotelgasten die de lawine overleefden, vertelden over de angst die ze in het hotel ervoeren. Maar die angst had niet te maken met de sneeuw. De mensen in het hotel wilden weg uit vrees voor meer aardbevingen."

Cementwagens

Er zijn veel verhalen over het hotel in omloop, weet Willeke Luinge, een Nederlandse campinghoudster in de streek. Die hoorde ze tien jaar geleden al. Ze had zich net gevestigd bij Farindola op het moment dat de uitbreiding van Rigopiano in volle gang was. "Dag en nacht reden de cementwagens over de brug die we zien vanaf ons terrein. Daar loopt de weg naar Rigopiano. We hoorden dat het hotel tijdens de verbouwing zou zijn gaan schuiven. Het was niet veel, hooguit een paar centimeter. Een maand lang reden de cementwagens af en aan. Het leek wel om de boel te verankeren."

Inmiddels is wel bekend dat door de klap van de lawine het hotel zo'n tien meter naar voren werd geduwd. Dat zou komen omdat het hotel is gebouwd op puinresten.

Onzin, bromt voormalig burgemeester Giancaterino. "Er wordt maar wat geroepen zonder dat mensen werkelijk weten waar ze het over hebben. Als dat puin er al is dan heb je het over prehistorische resten. Alle dorpen en huizen in de regio zijn daarop gebouwd." Hij wuift met zijn handen. "De rechter moet maar besluiten wie er gelijk heeft. Daar beslissen de media niet over. Die zoeken alleen een zondebok."