'Maisetende legerworm kan Middellandse Zee oversteken'
Duizenden hectares kaalgevreten maisvelden en miljoenen gedupeerde boeren. Het zijn de desastreuze gevolgen van een rupsplaag in delen van Afrika. En de rups, ook wel legerworm genoemd, verspreidt zich niet alleen over het Afrikaanse continent, maar kan ook doorstoten naar Zuid-Europese landen, zegt landbouwkundige Janny Vos van kennisinstituut CABI.
Het CABI denkt dat het insect ook gewassen in Europese landen rond de Middellandse Zee kan aantasten. "Het is een tropisch insect, dat goed kan gedijen in zuidelijke Europese landen in het najaar", zegt Vos. "Maar overwinteren kan hij daar niet."
De kennisorganisatie op het gebied van landbouw en milieu identificeerde de rups op de kaalgevreten maisvelden in Afrika. En daar zal het niet bij blijven, zegt Vos. "Ook rotatiegewassen zoals tomaat en ui worden aangepakt door de rups. We zijn bang dat boeren dus alles wat ze kweken gaan verliezen en dat raakt miljoenen Afrikaanse boeren."
De legerworm is in Ghana, Nigeria en Benin gevonden. Het lijkt erop dat het insect inmiddels ook actief is in Malawi, Zuid-Afrika en Namibië en het zou Vos niet verbazen als de rups ook al in het midden van Afrika is opgedoken. Wetenschappers waarschuwen dat de plaag zich verder kan verspreiden naar het Midden-Oosten en Azië.
De economische gevolgen voor Afrika zijn groot, zegt Vos. "Mais is de grootste graansoort die in Afrika geteeld wordt. Dus als zo'n insect binnenkomt, in dit geval vanuit Zuid-Amerika, dan heeft die een geweldige speeltuin."
Dat de rups zich zo massaal heeft kunnen verspreiden, heeft te maken met onwetendheid van de boeren, zegt ze. Er is namelijk ook een Afrikaanse-variant van de legerworm, maar deze inheemse vorm is veel minder agressief. Afrikaanse boeren hadden daardoor in eerste instantie niet in de gaten dat ze te maken hadden met de Zuid-Amerikaanse legerworm.
Het is volgens haar nodig vervolgonderzoek te doen om het probleem aan te pakken, zoals ook in Zuid-Amerika is gebeurd. "Daar is de rups ook een probleem, maar is er veel meer over bekend. Boeren weten welke rassen ze moeten kiezen en wanneer ze die moeten planten om het probleem zo klein mogelijk te houden. Dat is niet zo in Afrika, en je kunt oplossingen helaas niet een op een overzetten van het ene naar het andere continent omdat de omstandigheden verschillen."
Afrikaanse overheden grijpen naar bestrijdingsmiddelen om het probleem te lijf te gaan. "Dat is ook niet bepaald een duurzame oplossing. En de rupsen zijn moeilijk te bestrijden als ze groot zijn. Juist als ze nog klein zijn, moet je ze aanpakken."
