Ook wc's kunnen drukte voor Culturele Hoofdstad Leeuwarden niet aan

Het duurt nog even voor Leeuwarden zich officieel zo mag noemen: Culturele Hoofdstad van Europa. Leeuwarden verwacht alleen al in het openingsweekend in 2018 zeker 600.000 bezoekers, maar de vraag is of de stad, die zelf 110.000 inwoners telt, dat wel aankan.

Bij de tentoonstelling over de 19e-eeuwse schilder Lourens Alma-Tadema in het Fries Museum kwamen namelijk de laatste weken al problemen naar boven door de drukte. De expo is het eerste evenement in aanloop naar het culturele jaar en een groot succes: vandaag verwelkomt de organisatie de 150.000ste bezoeker.

"We hadden eigenlijk rond de 80.000 bezoekers verwacht, maar dat wordt het dubbele", vertelt Femke Haijtema van het Fries Museum tegen NOS-verslaggever Roel Pauw. Op die drukte was niet gerekend. Het gebouw is berekend op ongeveer 100.000 bezoekers per jaar. "Zo moesten we de waterleiding verbreden omdat er veel meer mensen dan verwacht naar de wc gingen. En allemaal een kopje koffie wilden."

Een ander gevolg waren de lange rijen. Het museum ging iedere dag een uur eerder open en er kwam een speciale avondopenstelling. De VVV opende zelfs een tweede loket om alles in goede banen te leiden. "We hebben liever dat mensen iets langer in de rij staan, dan dat ze moeten dringen om de schilderijen te zien", zegt Haijtema.

Voor het Fries Museum was deze expositie een soort generale repetitie voor de drukte die het museum volgend jaar te wachten staat. Dan wordt de stad een ware trekpleister voor de kunstliefhebber, met tentoonstellingen over onder anderen de exotische danseres Mata Hari, die uit Leeuwarden komt, en de Nederlandse kunstenaar M.C. Escher. "We hebben geleerd van deze expositie", legt Haijtema uit. "In 2018 gaan we de dingen anders doen."

20.000 bezoekers per week

Het museum wil de openingstijden flexibeler maken en rekening houden met een scenario met heel veel bezoekers. "We gaan inspelen op ongeveer 20.000 bezoekers per week. We hebben er nu 10.000 per week, maar Alma-Tadema laat zien dat bezoekersaantallen zo kunnen verdubbelen."

Ook voor de organisatie van Leeuwarden-Fryslan Culturele Hoofdstad was het een belangrijke eerste test. Immie Jonkman van de organisatie denkt echter dat de drukte geen problemen gaat opleveren in de stad. "We zijn voorbereid", zei Jonkman vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. "Wij kunnen de drukte zeker aan. In het verleden hebben we hier al Serious Request van 3FM georganiseerd en een Elfstedentocht lukt ons ook. Daarbij komen zelfs twee miljoen mensen naar het noorden."

Bovendien zijn niet alle activiteiten in Leeuwarden. Ongeveer de helft van de evenementen vindt plaats buiten de stad. "En daar hebben we genoeg plek, want daar zijn vooral groene weilanden."

Het wordt in ieder geval een prachtig jaar, gaat Jonkman verder. "Nu kunnen we eindelijk laten zien wat we als Friesland in huis hebben."

Valletta, de hoofdstad van Malta, krijgt ook de titel van Culture Hoofdstad in 2018.