Ziekenhuis Uden houdt patiënten buiten de deur voor betere zorg
Ziekenhuis Bernhoven in Uden heeft in twee jaar tijd een omzetdaling 'gerealiseerd': zo'n 12 procent ten opzichte van 2014. Inderdaad, gerealiseerd, omdat het ziekenhuis streeft naar minder omzet.
Dat past in het programma Zinnige Zorg dat het ziekenhuis begonnen is. Doel daarvan is betere zorg leveren door minder te doen. Zo nodig wordt er voor individuele patiënten meer tijd uitgetrokken om hun de best mogelijke behandeling te geven.
Zekerheid
Tegelijkertijd moeten de veranderingen bijdragen aan het betaalbaar houden van de zorg. Doordat er minder zorg wordt geleverd, kan er ook gesneden worden in de kosten van het ziekenhuis. Minder zorg betekent een andere organisatie met minder medewerkers.
Bernhoven heeft in 2014 een vijfjarig contract afgesloten met zijn belangrijkste verzekeraars, VGZ en CZ. Het overeengekomen budget loopt ieder jaar een beetje terug, maar het ziekenhuis heeft wel zekerheid over zijn inkomsten.
In die periode kan Bernhoven zijn organisatie aanpassen aan de nieuwe werkwijze. Op sommige gebieden zijn investeringen nodig, maar er zijn ook bezuinigingen mogelijk door de nieuwe werkwijze.
Spreekuur bij huisarts
Hoe merkwaardig het ook mag klinken, het ziekenhuis probeert daadwerkelijk patiënten buiten de deur te houden. Dat doet het samen met de huisartsen in de regio.
De dermatologen van het ziekenhuis bijvoorbeeld houden spreekuur bij de huisartsen in de omgeving. Daar beoordelen ze of patiënten voor behandeling naar het ziekenhuis moeten komen of dat de huisarts het afkan. Vroeger werden vier op de vijf patiënten door de huisarts voor zo'n eerste beoordeling voor de zekerheid doorgestuurd naar de polikliniek dermatologie van het ziekenhuis. En bleven daar dan patiënt of werden terugverwezen.
Om patiënten te betrekken bij hun behandeling zijn digitale keuzehulpen ontwikkeld. Patiënten krijgen zo mee wat de voordelen zijn van een operatie, maar ook nadrukkelijk wat de nadelen ervan zijn.
De constatering van een liesbreuk leidt min of meer automatisch tot een operatie. Nu wordt patiënten die geen last hebben van hun liesbreuk gevraagd of ze zo'n operatie echt willen ondergaan. Het resultaat daarvan is immers dat ze nog steeds geen last hebben van de liesbreuk, maar mogelijk ook nog pijn hebben na de operatie.
De operaties die wel worden uitgevoerd, zijn anders georganiseerd. Ze vinden allemaal plaats in dezelfde operatiekamer, door artsen die die dag alleen die ene operatie doen.
Acute opname
Een andere grote verandering in het ziekenhuis is de afdeling acute opname. Patiënten verblijven daar niet langer dan 48 uur. Dan gaan ze naar huis of met een duidelijke diagnose naar een andere afdeling van het ziekenhuis.
Die snellere diagnostiek beperkt de opnameduur van patiënten. Dat is prettig voor hen doordat ze daardoor bijvoorbeeld ook minder risico lopen op het oplopen van ziekenhuisinfecties. En het is goedkoper.
Eigen risico
Hart- en vaatpatiënten krijgen hun jaarlijkse controle nu bij de huisarts en niet meer in het ziekenhuis bij de cardioloog. Op die manier zijn in 2015 in overleg met de huisartsen 1800 patiënten terugverwezen naar de huisarts. In 2016 ging het om bijna 1500 patiënten.
Op dezelfde manier worden chronische diabetes-, reuma- en COPD-patiënten veel vaker door de huisarts gecontroleerd in plaats van door medisch specialisten.
De huisartsenzorg wordt daardoor duurder maar de tarieven daar zijn veel lager dan in ziekenhuizen. Voor patiënten is een groot voordeel dat ze hun eigen risico niet hoeven aan te spreken als ze naar de huisarts gaan.
Leertuin
De nieuwe benadering maakt school. Ongeveer tegelijk met Bernhoven is de Rivas Zorggroep in Gorinchem met regionale huisartsen begonnen met een aantal projecten. Het Radboudumc heeft dat ook gedaan. Die drie ziekenhuizen hebben van zorgverzekeraar VGZ de status van leertuin gekregen.
Bernhoven is het enige ziekenhuis dat de nieuwe aanpak door de hele organisatie heeft ingevoerd, in Gorinchem en Nijmegen is het nog niet zo ver.
Ook het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen, het Tweesteden Ziekenhuis in Tilburg en Waalwijk, het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven, de NoordWest Ziekenhuisgroep in Alkmaar en Den Helder, het Westfries Gasthuis in Hoorn en de GGZ-instelling Vincent van Gogh beraden zich op een vergelijkbare aanpak.
Maastricht UMC werkt bij enkele medisch specialismen, zoals dermatologie en kno, al jaren op deze manier.