Trump Daily 1 februari: opperrechter, richtlijnen voor inreisverbod
Good morning!
Het was met veel tamtam aangekondigd. Afgelopen nacht maakte president Trump zijn kandidaat voor het Supreme Court bekend. Het werd de conservatieve rechter Neil Gorsuch. Verder in de Trump Daily: nieuwe richtlijnen over het inreisverbod en Democraten verklaren op alle fronten de oorlog tegen de Republikeinen.
Fijne dag nog!
You're hired!
Als reality-tv ster weet president Trump als geen ander de media te bespelen. Tijdens zijn verkiezingscampagne kreeg je soms de indruk dat je was beland in een aflevering van The Apprentice, Trumps reality-serie die in de eerste seizoenen een enorm succes was. Hetzelfde concept paste hij toe op de benoeming van een rechter voor het Hooggerechtshof. Een week geleden kondigde hij met veel tromgeroffel aan dat de shortlist van kandidaten was teruggebracht tot drie namen. Maandag kwam de volgende cliffhanger: er waren nog maar twee kandidaten over en hij zou beide "finalisten" naar Washington laten komen. (Reden voor The New York Times om het spektakel om te dopen tot "The Apprentice, Supreme Court Edition".)
Welke kandidaat kreeg te horen "You're fired" en wie "You're hired"? Trump zou het allemaal bekendmaken om 20.00 uur plaatselijke tijd (2.00 uur 's nachts Nederlandse tijd), live op prime time tv. Alle grote Amerikaanse omroepen gehoorzaamden gedwee en pasten hun programmering aan. Ook de landelijke nieuwszenders zonden het live uit. Maximale aandacht gegarandeerd, zoals Trump het graag ziet.
Het werd dus Neil Gorsuch, een federale rechter van het Tiende Circuit in Colorado, die eerder diende als klerk in het Hooggerechtshof. Met zijn 49 jaar geldt hij als een van de jongste rechters die ooit is voorgedragen. Trump had beloofd een conservatieve rechter aan te stellen à la Antonin Scalia, die een jaar geleden overleed. Gorsuch (hier een portret) voldoet wat dat betreft in alle opzichten. Zijn grote voorbeeld is Scalia, die hij een "lion of law" noemt. Traditionele conservatieven zijn dan ook blij met zijn voordracht. Opvallend detail: Gorsuch specialiseerde zich in de problematiek rond euthanasie, waarover hij een boek schreef.
Net als Scalia is Neil Gorsuch een aanhanger van "orginalism" en "textualism", twee stromingen in de Amerikaanse rechtspraak die min of meer met elkaar samengaan. "Originalism" betekent dat je Grondwet interpreteert zoals de Founding Fathers het bedoeld hadden. "Textualism" betekent dat je de statuten van de Grondwet letterlijk moet nemen, met weinig ruimte voor alternatieve interpretaties.
De tegenhanger van deze twee stromingen heet "loose constructionism" (ook bekend als "Living Constitution"). Aanhangers van deze stroming zien de Grondwet als een levend document. De maatschappij verandert voortdurend, wat betekent dat elk tijdvak weer een andere interpretatie van de Grondwet vereist. De drie stromingen splitsen zich doorgaans keurig volgens partijpolitieke lijnen. Bij de Republikeinen vind je de fanatiekste fans van "textualism" en "originalism". Democraten (met Obama als bekendste voorbeeld) zijn grote aanhangers van "loose constructionism".
Ook in het Hooggerechtshof zie je een scheiding volgens partijpolitieke en ideologische lijnen. Met de aanstelling van Gorsuch zijn de verhoudingen hersteld zoals die golden voor de dood van Scalia: vijf rechters die door Republikeinse presidenten zijn benoemd en vier rechters die door Democratische presidenten zijn benoemd. Door een jonge rechter als Gorsuch aan te stellen, is het Hooggerechtshof waarschijnlijk decennialang verzekerd van een conservatieve stem.
LEESTIP - Voor wie geïnteresseerd is in alle ontwikkelingen rond het Supreme Court, kan ik jullie het uitstekende en goed ingevoerde SCOTUSblog aanraden.
Throw in the kitchen sink
De strijd over Gorsuch verplaatst zich nu naar de Senaat, die moet instemmen met de voordracht. De Democraten hadden al aangekondigd dat ze elke kandidaat van Trump zouden blokkeren. Al zijn ze in de minderheid in de Senaat, ze hebben een potentieel wapen: de filibuster. Dat is een parlementair instrument waarmee je het debat eindeloos kan uitrekken, zodat een beslissing onmogelijk wordt gemaakt. Alleen een meerderheid van 60 senatoren kan een filibuster breken. De Republikeinen hebben er 52, dus ze hebben de steun nodig van minimaal acht Democraten.
Voor de Democraten zit wel een kolossaal risico vast aan de filibuster. De Republikeinen zouden als tegenmaatregel de zogeheten nuclear option kunnen gebruiken. Dat houdt een wijziging van de stemregels in, zodat voortaan een simpele Senaatsmeerderheid van 50+1 voldoet om een rechter te accepteren. De Democraten dreigen dan een wapen kwijt te raken dat ze wellicht tegen toekomstige kandidaten willen gebruiken. Toch lijken de Democraten bereid dit risico te nemen.
Het is maar één keer eerder voorgekomen dat een filibuster is gebruikt om een rechter voor het Hooggerechtshof tegen te houden. Maar de Democraten hebben aangegeven dat ze op alle fronten de oorlog verklaren aan de Republikeinen. Gisteren boycotten ze een stemming in twee Senaatscommissies die zich buigen over de benoeming van twee ministers.
Media-oorlog
- Trumps eigen oorlog tegen de media gaat onverminderd voort. Het Witte Huis weigert woordvoerders af te vaardigen voor programma's van de nieuwszender CNN, die Trump tot het "Fake News Network" heeft bestempeld. CNN-verslaggevers maken zich geen illusie over de boycot van Trump: “They’re trying to cull CNN from the herd.”
- Goed nieuws voor mensen met een dubbele nationaliteit. Er was grote onzekerheid ontstaan na het decreet van Trump van vorige week. Gisteren vaardigde het Amerikaanse ministerie van Homeland Security een nieuwe richtlijn uit. Burgers met twee paspoorten kunnen, onder bepaalde voorwaarden, zonder problemen het land binnenkomen. "This Executive Order does not restrict the travel of dual nationals, so long as they hold the passport of an unrestricted country and possess a valid U.S. visa."
- Afgelopen nacht verliep de deadline voor Amerikanen die zich willen aanmelden voor Obamacare in 2017. Het was wellicht de laatste kans om je te kunnen registreren voor de Affordable Care Act, want de Republikeinen willen de zorgwet van Obama slopen. Ondanks dat vooruitzicht zetten de voorstanders van Obamacare alle zeilen bij om zoveel mogelijk mensen aan te melden. Straks daarover deze reportage van collega Eline de Zeeuw in het Radio 1 Journaal. Stay tuned!
