'Vijf keer zoveel misdrijven als uit officiële cijfers blijkt'

Het kabinet geeft een veel te positief beeld van de ontwikkeling van de criminaliteit. Het aantal misdrijven is bijna vijf keer zo groot als uit de cijfers blijkt, staat in een rapport van de top van de politie en het OM dat is geschreven met het oog op de formatie van een nieuw kabinet, komend voorjaar. Dagblad Trouw heeft het rapport in handen. In het rapport wordt gepleit voor meer capaciteit bij politie en justitie, maar hoeveel erbij moet vertelt de notitie niet.

Minister van der Steur van Veiligheid en Justitie benadrukt steeds dat Nederland de laatste jaren veiliger is geworden en dat de veelvoorkomende criminaliteit is gedaald. Dat is gebaseerd op de officiële cijfers die door de politie zijn verstrekt. In 2015 werden 960.000 misdrijven geregistreerd. Volgens het rapport is het werkelijke aantal delicten echter ongeveer 4,5 miljoen.

De kloof tussen de officiële cijfers en het werkelijke aantal delicten wordt afgeleid uit de jaarlijkse enquêtes onder burgers naar hun ervaringen met criminaliteit. In 2015 zei 18 procent een of meerdere keren slachtoffer te zijn geweest van een misdrijf. Op basis van de enquêtes zouden er dat jaar 34 misdrijven per 100 Nederlanders van 15 jaar en ouder zijn gepleegd.

Aangifte

De meeste misdrijven blijven onder de radar doordat burgers en bedrijven geen aangifte doen en doordat politie en justitie te weinig capaciteit hebben, aldus het rapport. Voor politie en OM dreigt een "onoverbrugbare achterstand" op de plegers van criminaliteit.

De laatste tien jaar zouden mensen steeds minder vaak aangifte doen, van onder meer inbraak, diefstal en bedreiging. Bij bijvoorbeeld fietsendiefstal en cybercriminaliteit zouden maar weinig mensen naar de politie stappen, ook omdat het gevoel bestaat dat er toch niets met de aangifte gebeurt.

Volgens het rapport schuift de politie inderdaad de meeste zaken terzijde. Met 57 procent van de aangiftes gebeurt niets, vooral omdat de politie geen aanknopingspunten heeft. Van de aangiftes die via internet worden gedaan, verdwijnt zelfs 70 procent in het niets.

Tot de misdrijven die in de cijfers zwaar onderschat worden, behoren delicten die met drugs en vuurwapens te maken hebben. Van dit soort criminaliteit heeft de politie volgens het rapport slechts een fractie in beeld. De opstellers van het rapport wijzen op onderzoek waaruit blijkt dat kwetsbare wijken in handen dreigen te vallen van de georganiseerde misdaad. In sommige wijken is waarschijnlijk meer crimineel geld aanwezig dan legaal geld.

Ook het aantal opgespoorde milieudelicten is volgens het rapport ondermaats.