'Psycholance' blijkt goed model voor hulp aan verwarde mensen
Met de zogenoemde psycholance kan zo'n 80 procent van de meldingen over verwarde personen worden afgehandeld zonder politie. Dat blijkt uit een evaluatie in Amsterdam.
Veel andere regio's in Nederland willen om die reden ook een psycholance. Dat is een aangepaste ambulance die met gespecialiseerde verpleegkundigen op een politiemelding over verwarde mensen af gaat.
De regio’s moeten snel actie ondernemen, omdat de politie dit jaar overal stopt met het vervoer van verwarde personen. Het aantal meldingen over verwarde mensen loopt al jaren op en de politie wil de verantwoordelijkheid voor hun vervoer overdragen aan de zorg. De resultaten uit Amsterdam, waar de psycholance al twee jaar rijdt, zijn daarom van belang voor de rest van het land.
Sinds kort worden in Amsterdam meldingen bij de meldkamer van de politie over verward gedrag rechtstreeks doorgezet naar de psycholance. In verreweg de meeste gevallen blijken de medewerkers van de psycholance de zaak zelf af te kunnen handelen.
Zij schatten de situatie in en vervoeren mensen zo nodig naar de crisisopvang. In 10 tot 20 procent van de gevallen moet er politie mee, om veiligheidsredenen, of omdat er een strafbaar feit is gepleegd.
Tot de komst van de psycholance nam de politie de verwarde mensen standaard mee, en bracht ze meestal naar een cel. In Amsterdam ging het om zo'n 7000 meldingen per jaar. "Dat zijn patiënten, geen criminelen. En die horen niet in een politieauto", zegt politiechef Aalbersberg. "Bij de politie gaan ze meestal geboeid mee. In de psycholance is door inzet van gespecialiseerd personeel slechts in 6 procent een spanband (vorm van fixatie, red) nodig. Dat is winst voor de patiënt."
Ook de cliëntenorganisatie Platform GGZ is enthousiast. "Mensen worden sneller passend geholpen en het vervoer is minder traumatiserend", zeg een woordvoerder.
Niet rendabel
Zuid-Limburg, Noord-Brabant, Noord-Nederland, Drenthe, Zeeland, Leeuwarden en het Gooi denken nu na over een eigen variant van de psycholance. Punt van zorg is wel dat uit de Amsterdamse ervaring ook blijkt dat de psycholance relatief duur is. Doordat hij altijd rijklaar moet staan voor acute meldingen van verward gedrag, is hij niet inzetbaar voor andere ambulanceritten. Daarmee is hij rendabel voor grote steden, maar niet voor plattelandsgebieden.
Het ministerie van Volksgezondheid komt nog deze maand met een aantal voorbeeldmodellen voor het vervoer van verwarde personen. Daarin staan naast de psycholance ook methoden die beter aansluiten op plattelandsgemeenten. Daarbij denkt men aan gewone ambulances, waarvan het personeel wordt bijgeschoold of de inrichting iets wordt aangepast. Er is zo'n 6 miljoen euro beschikbaar voor dergelijke initiatieven.
Concreet
Hoewel alle gemeenten nog dit jaar het vervoer van verwarde mensen moeten overnemen van de politie, is er buiten Amsterdam nog nergens een werkwijze opgetuigd die al zo concreet is. De politie vertrouwt er vooralsnog op dat alle partijen het redden dit jaar nog ander vervoer te regelen.
De politie Amsterdam hoopt dat betere en snellere zorg in de wijk in de toekomst het aantal meldingen over verwarde mensen verder doet dalen. "Het voorkomen van problemen, dus hulp voordat het een politiemelding van bijvoorbeeld overlast wordt, is natuurlijk het beste. Er is nu op iedere 5000 inwoners een wijkagent en het zou mooi zijn als er op zo'n zelfde aantal inwoners ook een ggz-hulpverlener in de wijk was", aldus Aalbersberg.
Ook minister Schippers vindt dat die zorg aan huis beter moet. Ze gaat laten zien hoe dat kan en heeft verzekeraars aangespoord met alle partijen meer werk te maken van de zogenoemde ambulantisering.