Worden Koloniën van Weldadigheid werelderfgoed?

De Koloniën van Weldadigheid moeten op de werelderfgoedlijst van de Unesco komen. Minister Bussemaker van Cultuur zegt dat "de koloniën een unieke cultuurhistorische waarde hebben. Ze maken een bijzondere episode uit de geschiedenis zichtbaar."

De vijf Nederlandse koloniën worden samen met twee Vlaamse koloniën voorgedragen voor de lijst. In Nederland liggen de koloniën in het noordoosten: in Frederiksoord, Willemsoord, Wilhelminaoord, Ommerschans en Veenhuizen.

Wereldwijd uniek

De koloniën werden in de 19e eeuw gestart om mensen te helpen hun leven weer op de rit te krijgen. Het project was een idee van generaal Johannes van den Bosch. Hij wilde de enorme armoede na de Franse overheersing bestrijden door mensen hun eigen grond te geven, waarop ze gewassen moesten verbouwen.

Het argument om de koloniën bij de Unesco voor te dragen is dat nergens anders in de wereld al vroeg in de 19e eeuw zo'n groot plan is gerealiseerd om met landbouw de armoede te bestrijden. De koloniën zijn herkenbaar aan hun lanen en gebouwen, die erg op elkaar lijken en vaak nog in goede staat zijn.

Strafkoloniën

De eerste kolonie kwam in 1818 in het huidige Drentse dorp Frederiksoord. Arme stedelingen werden op de hei en in het veen aan het werk gezet. De koloniën in Willemsoord en Wilhelminaoord volgden binnen enkele jaren.

Er kwamen ook strafkolonies. Daar werden bedelaars en criminelen opgesloten en aan het werk gezet. Dit gebeurde in Veenhuizen en Ommerschans.

Nederlands werelderfgoed

Op dit moment staan er tien Nederlandse locaties op de Werelderfgoedlijst, onder andere de molens bij Kinderdijk, de Waddenzee en de Van Nellefabriek in Rotterdam. Het zijn locaties die behouden moeten blijven voor de volgende generaties.

Een plaats op de Unescolijst betekent vooral veel aandacht van buitenlandse toeristen. Nederlanders laten het werelderfgoed in eigen land vaak links liggen, zo bleek uit onderzoek.

Afgewezen

De nominatie door het kabinet betekent niet dat de Koloniën van Weldadigheid ook echt een plek krijgen op de werelderfgoedlijst. Eerder werd het Teylers Museum in Haarlem afgewezen door de Unesco.

Op 20 januari gaan de initiatiefnemers langs bij het werelderfgoedcomité. Dat besluit in 2018 of de Koloniën van Weldadigheid voor de lijst in aanmerking komen.