Dit zeggen de rechters over Geert Wilders
PVV-leider Wilders is wel veroordeeld voor het aanzetten tot discriminatie, maar niet tot het aanzetten van haat. En zijn recht op vrijheid van meningsuiting ging in deze zaak niet op. Hoe zit dat? Zes vragen over de uitspraak in de zaak tegen Geert Wilders.
Wat zegt deze veroordeling over de vrijheid van meningsuiting?
De uitlatingen van Wilders hebben niets met vrijheid van meningsuiting te maken, zegt de rechtbank. Ze zijn strafbaar en daarom mag niemand deze uitspraken doen, ook een politicus niet. In een democratie mag je choquerende of kwetsende uitspraken doen, maar je moet je wel houden aan de wet. Die schrijft onder meer voor dat je niet mag discrimineren of daartoe mag aanzetten. Dat laatste deed Wilders volgens de rechtbank wel. Daarmee was hij strafbaar en kan hij geen beroep doen op de vrijheid van meningsuiting.
Waarom krijgt Wilders geen straf, als hij toch schuldig is bevonden?
Omdat deze zaak zó uitzonderlijk is dat hij met geen enkele andere te vergelijken is. De rechtbank wilde vooral principieel bepalen of een politicus zulke uitspraken kan doen met een beroep op de vrijheid van meningsuiting. Nee dus. De vaststelling dat Wilders als politicus over de schreef is gegaan, is dan ook genoeg volgens de rechtbank. Straf is niet meer nodig.
Waarom is Wilders niet op alle punten veroordeeld?
De rechtbank acht niet bewezen dat Wilders met zijn ‘minder, minder’-uitspraak ook heeft aangezet tot haat. In dat geval zou Wilders zijn publiek moeten hebben opgehitst of hebben opgeroepen actie te ondernemen. Dat deed hij niet. Zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak een week eerder, tijdens een interview op een markt in Den Haag, deed hij waarschijnlijk ondoordacht. Daarom is Wilders voor dit feit vrijgesproken.
Was dit een politiek proces?
Ja, zegt Wilders. Volgens hem stelde hij als PVV’er slechts een vraag aan zijn achterban (‘wilt u meer of minder Marokkanen?’) en had hij hiervoor nooit vervolgd mogen worden. Het OM heeft volgens hem dan ook een politieke agenda. Zeker niet, zegt de rechtbank. De zaak is weliswaar politiek gevoelig, maar van een politieke agenda is volgens de rechtbank niets gebleken. De vraag die Wilders stelde was volgens de rechtbank minder onschuldig dan hij zelf doet voorkomen. Het was een van tevoren uitgedacht plan. Het publiek was namelijk geïnstrueerd om te reageren met ‘minder, minder, minder’. Het was volgens de rechtbank dus niet zomaar een vraag, maar een manier om zijn boodschap nog krachtiger over te brengen.
Wat vindt de rechtbank van de houding van Wilders in dit proces?
Daar was de rechtbank niet over te spreken. Dat Wilders niet bij zijn rechtszaak verscheen en alleen gebruik maakte van het laatste woord, is zijn goed recht. Maar zijn reacties buiten de rechtszaal noemde de rechter “een volksvertegenwoordiger onwaardig”.
Zo sprak Wilders over een ‘neprechtbank’ die het vonnis al van tevoren klaar lag had liggen. Onbehoorlijk, vindt de rechtbank, want daarmee tornt Wilders aan de rechtsstaat. Wilders trekt zich daar overigens weinig van aan: vlak na het vonnis zette hij de drie rechters neer als ‘PVV-haters’.
Waarom krijgen de mensen die aangifte hebben gedaan geen schadevergoeding?
Zij hebben geen rechtstreekse schade opgelopen. De uitspraak van Wilders was niet specifiek op hen gericht, maar op de hele groep ‘Marokkanen’. Daarom krijgen de 40 benadeelde partijen in deze zaak, die vorderingen van 1 cent tot 500 euro hadden ingediend, geen geld toegewezen.
