NAVO wil meer slagkracht op 'achilleshiel' Zwarte Zee
De Zwarte Zee is de achilleshiel van de NAVO; op enkele uren varen van de Krim zitten er grote gaten in de verdediging van het bondgenootschap. Volgens schattingen zijn er 300.000 Russische soldaten rondom de zee gestationeerd.
De NAVO-landen in de regio maken zich grote zorgen. Volgens de Roemeense minister van Defensie Motoc is het dreigingsniveau zeer groot.
De Turkse president Erdogan noemde de Zwarte Zee nog niet zo lang geleden schertsend "De Russische Zee". En de troepenopbouw van de Russen gaat door. Volgens analisten worden er steeds meer geavanceerde wapensystemen rondom de Zwarte Zee neergezet.
We moeten ferm reageren op de dreiging van de Russen.
Behalve op de Krim zijn de Russen actief in het nabijgelegen Abchazië en in Transnistrië, onderdeel van Moldavië. "We zijn een instabiele plek aan de oostgrens van Europa", aldus Motoc. Vandaag vergaderen de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken in Brussel over de oplopende spanning aan de hele oostgrens.
Extra aandacht
De Roemeense minister van Defensie is blij; hij heeft lang gevraagd om meer extra aandacht van de NAVO. "We moeten ferm reageren op de dreiging van de Russen. We zijn niet uit op een oorlog en het wordt ook geen nieuwe koude oorlog, maar de Zwarte Zee is een bron van conflicten", zegt Motoc.
Hij heeft behalve geopolitieke zorgen ook financiële zorgen. Roemenië is een van de armste landen van Europa en kan maar nauwelijks het geld voor de defensiebegroting opbrengen. De Roemenen geven 1,48 procent van het BNP uit aan defensie, en dat bedrag moet van de NAVO de komende jaren omhoog. Overigens is dat wel meer dan Nederland, dat 1,17 procent per jaar aan defensie uitgeeft.
Uitgaven landen Oost-Europa aan Defensie (bron NAVO) (als percentage van het BBP)
| Estland | 2,16 % | |
| Polen | 2,00% | |
| Turkije | 1,56% | |
| Litouwen | 1,49% | |
| Roemenië | 1,48% | |
| Letland | 1,45% | |
| Bulgarije | 1,35% | |
| Hongarije | 1,01% | |
| Nederland | 1,17% |
Tweedehands
Vanwege de geldzorgen is Roemenië actief op de tweedehandsmarkt. De luchtverdediging van het NAVO-grondgebied wordt uitgevoerd met oude Russische MiG-toestellen, gebouwd in de jaren 60 - in toen nog de Sovjet-Unie. En in de haven aan de Zwarte Zee liggen oude Britse fregatten, waar alle aanwijzingen nog steeds in het Engels te vinden zijn.
Het lijkt exotisch, maar ze vliegen nog steeds en zijn inzetbaar.
En dat is toch een beetje gek. Tijdens de militaire parade die vorige week werd gehouden vanwege onafhankelijkheidsdag vliegen de MiG-toestellen achter de F-16-jagers, die recentelijk van Portugal zijn overgenomen.
De commandant, Petru Dodu, is trots op de oude 'bakkies'. “Ze kunnen alle manoeuvres nog aan, want we hebben ze goed onderhouden. Het lijkt exotisch, maar ze vliegen nog steeds en zijn inzetbaar. Neemt niet weg dat we ze wel snel moeten vervangen."
Roest
Op de luchtmachtbasis die de NOS bezoekt, blijkt het contrast levensgroot. Naast de roestende MiG-gevechtsvliegtuigen staan de modernste Amerikaanse toestellen: Black Hawk-helikopters.
Oud materiaal of niet, de Roemenen weten dat ze een cruciale rol spelen in de nieuwe verdedigingsstrategie van de NAVO en dat het gebied de zwakke schakel is. Begin volgend jaar gaan er troepen naar de Baltische Staten en wordt de verdediging van Polen versterkt, maar de verdediging van Roemenië vertoont nog zwakke plekken.
De Krim is maar een paar uur varen.
Recentelijk is wel het antiraketschild in het land gebouwd en er komen ook meer militairen naar het land. Nederland levert eveneens mensen voor het nieuwe regionale NAVO-hoofdkwartier in Boekarest. Het is nog niet zeker of Nederlandse militairen zullen meedoen aan oefeningen die de nieuw op te bouwen troepenmacht gaat houden. Wellicht wordt daar tijdens de NAVO-bijeenkomst vandaag meer over duidelijk.
Vorige maand oefenden de Roemenen nog met de Bulgaren en de Amerikanen op de Zwarte Zee. Over de verhouding met Bulgarije, dat recent een meer Russisch gezinde president koos, wordt niet vrijuit gesproken. De minister kiest voor de diplomatieke taal. "Ik geef geen commentaar. Ze doen wel gewoon mee aan onze NAVO-oefeningen op zee."
De vloot is paraat, zoals dat in militaire termen heet. De stafchef die als we hem bezoeken net een oefening aan boord van de fregatten bijwoont is tevreden. De schepen doen het nog prima zegt Mihai Panait. "Wij staan op scherp", zegt hij terwijl hij over de zee tuurt: "De Krim is maar een paar uur varen."