Twee boterhammen en een maaltijdsalade: te veel zout?

Ontbijt: een bruine boterham met twee plakken salami, en een met een plak Edammer-kaas. Als avondeten neem je een kant-en-klare maaltijdsalade, want je wilt wel gezond wat groenten eten. Waar je mogelijk niet bij stil hebt gestaan, is dat je waarschijnlijk nu al te veel zout voor een dag ophebt.

Het is een groot probleem. Volgens het Voedingscentrum krijgt 85 procent van alle Nederlanders dagelijks te veel zout binnen. Vandaag werd bekend dat het brood van ambachtelijke bakkers vaak zouter is dan wettelijk toegestaan. Volgens de Consumentenbond bevatten sommige sneetjes brood tot wel 0,8 gram zout. Dat terwijl in de supermarkt het gemiddelde op 0,35 gram ligt.

Jasper de Vries van het Voedingscentrum legt uit wat mensen kunnen doen om minder zout te eten.

Van maaltijdsalade tot zuurkool

Zo'n 80 procent van al het zout dat we dagelijks eten, komt uit vooraf bewerkte producten. "Daar valt veruit de meeste winst te behalen", zegt De Vries. De producten met een zeer hoog zoutgehalte zijn: diepvriespizza's, magnetronmaaltijden, brood, sauzen, bewerkte vleeswaren en vooraf verpakte maaltijdsalades.

Sommige salades in de supermarkt bevatten ruim de helft van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid zout van zes gram. "Het verschilt erg per variant", licht De Vries toe. "Kijk dus altijd even bij de productinformatie en vergelijk welke keuze de gezondere is."

Er zijn risicoproducten, waar mensen het totaal niet van verwachten. "Zuurkool is daarvan een mooi voorbeeld", zegt De Vries. Rauw bevat het per 100 gram gemiddeld een gram zout. "Ook van olijven en augurken beseffen weinig mensen dat er flink wat zout in zit", zegt De Vries.

Alternatieven

Zout is populair om maaltijden op smaak te brengen. Zo'n 20 procent van onze dagelijkse consumptie voegen we zelf toe aan ons eten. Het advies van De Vries: "Kies dus eens voor andere kruiden en experimenteer met andere smaakmakers. Vergeet daarbij niet dat er in bijvoorbeeld sambal veel zout zit."

Dat geldt voor veel andere sauzen en kruidenmixen. In de meeste vooraf verpakte kruidenzakjes (zoals voor kip of zalm) zit relatief veel zout.

Als alternatief voor keukenzout is er kaliumchloride. "Het heeft een vergelijkbare smaak, maar is iets bitterder en wat minder ongezond", zegt De Vries. "Behalve voor mensen met nierproblemen, voor hen zijn de gezondheidsrisico's even groot.

Extra sporten helpt niet

In zweet zit zout, maar denk niet dat je overtollig zout snel verbrandt. "Het effect is zo minimaal dat je het kunt verwaarlozen", zegt De Vries. "Extra sporten lost het probleem niet op."

Let op met natrium

Natrium is een onderdeel van keukenzout. Het kan voor verwarring zorgen bij consumenten. "Je ziet het steeds minder, maar soms staat op verpakkingen de hoeveelheid natrium aangegeven en niet het zout", zegt De Vries. "Het gewicht in natrium moet je vermenigvuldigen met 2,5 om tot de hoeveelheid zout te komen. Daardoor lijkt het soms alsof er weinig zout in het product zit."

Wees bewust en controleer

Bewustzijn is erg belangrijk volgens de woordvoerder van het Voedingscentrum. "Kijk op het etiket of als je in een bakkerij bent: vraag het gewoon aan de bakker", zegt De Vries.

Het RIVM heeft een speciale website waarop te controleren is hoeveel zout er in welk product zit. Ook de hoeveelheid vet, suiker en andere stoffen staan erop vermeld.

Het Voedingscentrum ziet het liefst dat de hoeveelheid zout in eten sneller zou dalen. "Het is al gebeurd bij supermarktbrood, maar bij ambachtelijke bakkers gaat het moeizamer", zegt De Vries. "Ook in kant-en-klaarmaaltijden, pizza's en andere bewerkte producten zit nog veel te veel zout. Het wordt tijd dat fabrikanten meer verantwoordelijkheid nemen."

Kruidnoten

Voor wie het zich op Sinterklaasavond afvraagt: ja, ook in kruidnoten zit zout. Ruim vijf gram zout in een zakje van 500 gram.