Pensioenfederatie: rechtszaken bij hervorming pensioenstelsel

Staatssecretaris Klijnsma vindt dat het Nederlandse pensioenstelsel flink verouderd is en op de schop moet. Dit voorjaar kwam de Sociaal Economische Raad (SER) al met een verkenning van de opties voor een nieuw stelsel. Daar kwamen vier mogelijke contractvormen uit. Twee daarvan vindt Klijnsma het meest kansrijk. Dat zijn de opties die de Pensioenfederatie nu verder heeft onderzocht, samen met tien pensioenfondsen.

Beloning

In beide varianten is het mogelijk om de zogenoemde degressieve opbouw in contracten op te nemen. Die is bedoeld om jongeren te compenseren. In het huidige stelsel krijgt iedereen evenveel pensioenrechten voor elke ingelegde euro.

Daardoor betalen jongeren in feite mee aan de pensioenen van ouderen. Hun inleg in het fonds kan over een langere periode belegd worden. En de meerwaarde daarvan gaat nu in feite naar de pensioenen van ouderen.

Met de degressieve opbouw kan die oneerlijkheid worden opgelost. Iedereen legt dan nog steeds evenveel in, maar ouderen bouwen minder pensioen op. De Pensioenfederatie waarschuwt er nu voor dat dit tot juridische problemen kan leiden. De toekenning van pensioenen is een vorm van beloning door werkgevers. Het aanpassen van beloningen op basis van leeftijd mag niet zomaar. Oudere werknemers kunnen naar de rechter stappen als ze vinden dat ze op basis van hun leeftijd gediscrimineerd worden in hun beloning.

Zo'n regeling is alleen te rechtvaardigen als die bijvoorbeeld heel goed is voor de arbeidsmarkt. Maar de Pensioenfederatie zegt daarvoor geen onderbouwing te hebben gevonden.

Terugfluiten

Als benadeelden naar de rechter stappen kan dat uiteindelijk leiden tot een gang naar het Europese Hof. Dat zou de fondsen kunnen terugfluiten, en als dat gebeurt moeten ze met terugwerkende kracht enorme bedragen opbrengen.

Wanneer een nieuw pensioenstelsel er gaat komen, is nog niet duidelijk. Volgens de Pensioenfederatie zijn in het gunstigste geval in 2020 de nieuwe wetten klaar die nodig zijn om de veranderingen door te voeren.
Directeur Gerard Riemen: "Maar dan begint het pas. Niet iedereen gaat in een keer over, sommige fondsen zullen wachten omdat er in Nederland niet genoeg ict-capaciteit is om alles in een keer om te gooien."

Alternatief

Op kortere termijn wil de federatie ervoor zorgen dat er dit voorjaar een alternatief is voor het huidige stelsel. Daarvoor moeten de vakbonden en de SER zich over de mogelijkheden buigen en samen onderhandelen. Als ze daar in maart mee klaar zijn, kan het tijdens de komende kabinetsformatie aan de politiek worden voorgelegd.

Vakbond FNV laat al weten blij te zijn met het onderzoek van de Pensioenfederatie, en noemt het "een belangrijke stap vooruit naar een nieuw, stabieler pensioencontract".