Woord van 2016: treitervlogger, pokémonterreur of toch...?

Brexodus, landarrest, mediaweigeraar, plascontract, pokémonterreur, seniorenpardon, sjoemelzaad, thuisterrorist, treitervlogger en trumpisme. Deze tien woorden heeft Van Dale genomineerd voor de verkiezing van Woord van het Jaar 2016.

Voorwaarde voor nominatie is natuurlijk dat de woorden dit jaar zijn ontstaan. Daarom geen brexit, maar brexodus, vertelt hoofdredacteur Ton den Boon van Van Dale. "Er zijn in juni veel woorden bijgekomen rond de brexit, zoals brexicon, brexitbuffer en brexitschade die zijn doorgedrongen in de media. Maar of ze zullen beklijven is natuurlijk vers twee."

Sommige genomineerde woorden zijn veel in het nieuws geweest, andere ken je misschien helemaal niet. Den Boon geeft toe dat er ook minder bekende woorden in de lijst staan. "Je ziet dat mensen toch kort van memorie zijn. Woorden die later in het jaar zijn ontstaan, herkennen mensen vaak wat beter."

Maar er zijn ook woorden die lang populair blijven, zoals treitervlogger. "Toen ik het in de zomer signaleerde, dacht ik dat het een gelegenheidswoord was. Maar ik kom het nu nog bijna iedere dag tegen." Volgens Den Boon voorziet het woord duidelijk in een behoefte. "Dat is het leuke van nieuwe woorden, dat ze duidelijk maken dat de taal dynamisch is, dat de taal leeft. En dat ze maatschappelijke ontwikkelingen weerspiegelen."

Vorig jaar werd het woord sjoemelsoftware gekozen als woord van het jaar, met bijna de helft van de stemmen. Het woord kwam veel voor in berichten over auto's waarvan de uitstoot was gemanipuleerd.

Sjoemel

Ook dit keer staat een woord met sjoemelen in de lijst: sjoemelzaad. De Van Dale-hoofdredacteur is 'sjoemel' bij veel verschillende onderwerpen tegengekomen het afgelopen jaar. "Sjoemelwetenschap, sjoemel-koelkast en sjoemelzaad dus. Dat ging over een kliniek in Rotterdam die afgelopen herfst gedoneerd zaad had gemengd."

Hij snapt wel waarom sjoemelen zijn opwachting heeft gemaakt. "Het woord is net iets minder agressief dan frauderen en er zijn makkelijk samenvoegingen mee te maken, die vaak ook nog allitereren."

Trumpisme

Ook is het woord trumpisme in de lijst te vinden, dat niet veel meer betekent dan het geheel van opvattingen van Donald Trump. Volgens Den Boon is in het nieuws over de Amerikaanse verkiezingen een duidelijk internationaal verschil te zien in de gekozen woorden. "In België kennen ze bijvoorbeeld zich trumperen, wat weer lijkt op het Vlaamse werkwoord zich tromperen, dat vergissen betekent."

Stemmen op Van Dales Woord van het Jaar kan tot en met 19 december. Een dag later wordt de winnaar bekendgemaakt.

Traditiegetrouw kiest genootschap Onze Taal ook een woord van het jaar. Vorig jaar was dat, net als bij Van Dale, sjoemelsoftware. De winnaar van die verkiezing wordt op 31 december bekendgemaakt.