Reve deed wél racistische uitspraken tegenover Boudewijn Büch
In het geruchtmakende interview met Gerard Reve dat in januari 1983 werd gepubliceerd in Het Parool, heeft de schrijver echt de racistische uitspraken gedaan die zijn gesprekspartner Boudewijn Büch in de krant zette. Het vraaggesprek is door Büch en zijn mede-interviewer Mark Blaisse opgenomen en fragmenten van deze 'Reve-tapes' zijn vanmiddag voor het eerst met een select publiek erbij te horen geweest.
Reve zei onder meer dat zijn collega's Harry Mulisch en Jan Wolkers wat hem betreft naar een communistisch concentratiekamp mochten. "Van harte. Naastenliefde? Daar heb ik geen last van."
En hij ontkende dat blanke kolonisten de zwarte bevolking van Zuid-Afrika onderwierpen. "De legende is dat, dat er blanke overheersers naar Zuid-Afrika kwamen om de bruine en de zwarte mensen te onderdrukken,' zei Reve. "Dat is helemaal niet waar. De blanken vonden een totaal leeg land!" Verder vond hij dat de zwarte bevolking er niet mocht stemmen. "Als je die zwarten en kleurlingen laat meestemmen, heb je direct de laatste verkiezingen."
Broodje fascisme
Het vraaggesprek ontketende een enorme rel. De toenmalige hoofdredacteur van Het Parool, Wouter Gortzak, bood later in de krant zijn excuses aan voor het opdienen van "een broodje fascisme." Hij schreef dat het interview nooit gepubliceerd had mogen worden.
Reve beweerde achteraf dat Büch zijn uitspraken uit hun verband had gehaald. Büch op zijn beurt noemde Reve een NSB'er. De twee waren bevriend, maar raakten na het interview voorgoed gebrouilleerd.
Boudewijn Büch had de banden aan de bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam gegeven, verpakt in blauw papier. "Tapes met interview Reve/Büch", stond erop geschreven. "Niet te openen zonder toestemming Büch." Büch overleed in 2002, maar onlangs verscheen een biografie over hem van de hand van Eva Rovers. Op haar verzoek is de doos toch geopend.
'Takki Takki Oerwoud'
"Het meest verrassende van de tapes is misschien wel dat, voor de verandering, Boudewijn Büch alles naar waarheid had opschreven", zei Rovers. Büch stond erom bekend dat hij vaak dingen verzon, ook over zijn eigen leven.
Overigens was het lang niet de eerste keer en ook niet de laatste keer dat Reve zich zo racistisch uitte. Zo schreef hij al jaren voor het gesprek uit Het Parool in een brief aan Simon Carmiggelt in zijn boek De taal der liefde (1971) dat "die prachtvolken" uit Suriname en de Antillen "met een zak vol spiegeltjes en kralen op de tjoeki tjoeki stoomboot" naar "Takki Takki Oerwoud" gezet moesten worden.
In 1975 droeg hij op de Nacht van de Poëzie in Kortrijk het gedicht Voor eigen erf voor, met de regels "O Nederland, ontwaak!/Gooi al dat zwarte tuig er uit:/Ons land voor ons!/Op, naar de Blanke Macht!". Tijdens zijn optreden droeg Reve een kruis, een hamer en sikkel, een 'ban de bom'-teken en een hakenkruis.
Ook bij andere gelegenheden deed hij racistische en discriminerende uitspraken, waarover vaak discussie ontstond: meende de schrijver het echt, of was het ironie?
