Zit China wel te wachten op Facebook?

Na zeven jaar blokkade wil Facebook weer beschikbaar worden in China. Maar het is maar de vraag of Chinezen daar behoefte aan hebben.

De sociale media-markt in China is redelijk verzadigd. Op Weibo, een soort combinatie van Facebook en Twitter, zitten 212 miljoen mensen. En WeChat, een concurrent van WhatsApp met meer functies, heeft nog meer gebruikers in China.

Lokale giganten

"Ik weet niet of mensen Facebook wel gaan gebruiken", zegt correspondent Marieke de Vries. "Toen Facebook in 2009 verdween uit China, kwam een nieuwe site op: Renren. Die leek heel veel op Facebook. In het begin werd Renren even gebruikt, maar nu zit er bijna niemand meer op. Het zal denk ik moeilijk worden voor Facebook om de lokale giganten Weibo en WeChat te verslaan."

Er zijn wel mensen in China die nu al Facebook gebruiken. Via een speciale verbinding omzeilen ze de blokkade. Maar het gaat vaak om buitenlanders of Chinezen die in het buitenland hebben gewoond. Zij kennen dus mensen in het buitenland die actief zijn op Facebook.

Geen zin

Op Weibo zijn de reacties op het nieuws dat Facebook werkt aan een rentree niet echt enthousiast. "Het heeft geen zin om de Chinese markt op te gaan", schrijft iemand. "Facebook doet dit alleen om zijn eigen aandelenkoers een zetje te geven."

"Wat is het verschil tussen Facebook en Weibo?", schrijft een ander. "Ik heb liever dat Google naar China komt; de zoekmachine die ik nu moet gebruiken werkt niet echt goed."

"Ik ben wel eens op Facebook geweest, maar ik vind het maar niets. De gebruikers zijn gewoon een stelletje selfie-verslaafden", zegt een derde Weibo-gebruiker.

Censuur

Als Facebook inderdaad in China actief wil worden, moet het voldoen aan strenge regels, onder meer over censuur. Volgens Amerikaanse media experimenteert Facebook daarom op dit moment met programma's om te kunnen censureren.

Op Weibo wordt ook gecensureerd, maar dat weet iedereen. Dat maakt het plezier niet minder, want praten over soapsterren kan bijvoorbeeld gewoon.

Codetaal

Als de Chinezen toch gevoelige zaken willen bespreken op Weibo, zijn ze erg voorzichtig. "Ze praten in codes en benoemen het onderwerp niet direct", zegt Marieke de Vries. "De Chinezen kunnen daarmee doorgaan tot de internetpolitie erachter komt. Het is eigenlijk een soort kat-en-muisspel."

Dat spel is niet zonder gevaar. In China is drie jaar geleden een wet ingegaan die het verspreiden van roddels of onwaarheden via internet tegengaat. Als iemand dat doet, kan hij of zij drie jaar celstraf krijgen. "Het verspreiden van nep-nieuws, waar in Amerika ophef over is, is hier dus strafbaar", aldus De Vries.

Onder meer buitenlandse journalisten maken zich volgens De Vries zorgen over de nieuwe stap van Facebook. Als het platform de stap naar China zet en toegeeft aan de Chinese censuureisen, kan dat betekenen dat China inzicht krijgt in privégegevens van Chinese gebruikers.

"Het is de grote vraag of China die eis zal stellen aan Facebook", zegt De Vries. "En wat betekent dat dan, als de Chinese overheid inzage krijgt?"