Katholieke kerk steeds meer in trek bij protestantse Oranjes

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis, schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

De van oudsher protestantse Oranjefamilie telt steeds meer katholieken. Het Vaticaan, eens taboe voor de koninklijke familie, is er nu in trek. Zo is prinses Beatrix woensdag bij de opening van een Rembrandt-tentoonstelling in het Vaticaan. De uitnodiging had ze probleemloos naast zich neer kunnen leggen. Dat deed ze niet.

Afgelopen voorjaar waren de protestantse koning Willem-Alexander en de katholieke koningin Máxima met hun gezin in het Vaticaan voor een audiëntie bij paus Franciscus. Het paar was, een maand voordat Willem-Alexander koning werd, ook bij de inauguratie van de paus.

Als Beatrix woensdag in het Vaticaan is, kan ze meteen een bezoek brengen aan haar neef prins Jaime de Bourbon de Parme, zoon van prinses Irene. Die is sinds twee jaar de Nederlandse ambassadeur bij de Heilige Stoel.

In 1925 viel het kabinet omdat de Tweede Kamer tegen een Nederlands gezantschap bij de paus was. Die kwam er, ondanks verzet van koning Wilhelmina, twintig jaar later toch. En tot en met koningin Juliana hebben de Oranjevorsten nooit een paus ontmoet.

In 2005 weigerde Beatrix nog naar de uitvaart van paus Johannes Paulus II te gaan; tot nauw verholen ongenoegen van het toenmalige kabinet. En het jaar daarvoor, tijdens een driedaags bezoek aan Italië, vond ze het onnodig het Vaticaan aan te doen.

Toch heeft koningin Beatrix twee keer een paus de hand gedrukt: een keer tijdens haar staatsbezoek aan Italië in 1985 en tijdens het bezoek van de paus aan ons land datzelfde jaar.

Lange tijd wantrouwden de Oranjes katholieken, omdat die loyaler aan de paus zouden zijn dan aan de koning. Hoe anders is de situatie nu. Katholiek Nederland krimpt en is niet zo pausgezind meer. In protestantse kringen wordt minder gehecht aan de leus God, Nederland en Oranje. Daarbij wordt uiteraard op de 'God van de Reformatie’ gedoeld.

De Tachtigjarige Oorlog, waarmee het protestantse Nederland zich ontworstelde aan het katholieke Spanje, is niet vergeten, maar de scherpe (geloofs-)kantjes zijn er vanaf. Religie is nu een privézaak. De Oranjefamilie werd geruisloos katholieker.

Het keerpunt was de kwestie-Irene in 1964. Prinses Irene bekeerde zich tot het katholicisme, gaf haar aanspraken op de troon op en trouwde met de katholieke Spaanse troonpretendent Carlos Hugo. Een antipapistisch stormpje stak op in ons land. Koningin Juliana zag het huwelijk van haar dochter, voltrokken in Rome, slechts op televisie.

Nadien ging het snel. Ook prinses Christina trouwde met een katholiek. Na haar volgden nog verschillende Oranjes. Als koning en koningin tegenwoordig bij katholieke huwelijken en dopen van familieleden aanwezig zijn, is dat voor de pers hooguit nog een ‘fotomomentje’.

De vraag dringt zich op of en wanneer, na katholieken, ook moslims doordringen tot de Oranjefamilie. Ons land telt zowat een miljoen moslims. De voorzitter van de Tweede Kamer en de burgemeester van Rotterdam zijn moslim. Een islamitische Oranje lijkt niet langer ondenkbaar.