'Huisgestookte wodka is als een zelfbereide maaltijd én veel goedkoper'
Rusland en wodka, een twee-eenheid. Tientallen miljoenen liters worden er elk jaar gedronken. Wordt het duurder, dan stoken Russen gewoon zelf. En dat is wat er nu op grote schaal gebeurt.
Rusland verkeert in een economische crisis. De olieprijs is laag en het land kampt met sancties van de Verenigde Staten en de Europese Unie, vanwege de annexatie van de Krim in 2014. Eén van de gevolgen: de staat haalt aanzienlijk minder belasting op. De regering wordt daardoor gedwongen te bezuinigen én om de belasting te verhogen. Bijvoorbeeld de accijns op sterke drank. Vooral op wodka dus.
Maar de Russen zijn niet voor één gat de vangen. In tijden van economische voorspoed maken al veel mensen hun wodka zelf. Als de prijs door accijnsverhogingen omhooggaat, worden dat er alleen maar meer.
Het is drie of vier keer goedkoper dan de goedkoopste wodka in de winkel.
Aleksandr Artejev is zo'n persoon die thuis wodka stookt. Hij woont in Koroljov, iets buiten Moskou. In zijn keuken heeft hij een uitgebreide installatie staan om zelf wodka te maken. Professioneel. Hij wil geen kater als hij een avondje heeft doorgehaald.
Als je het goed doet, dan is huisgestookte wodka "als een zelfbereide maaltijd", zegt Artejev. Smakelijker én goedkoper dan de "rotzooi" die je in de winkel koopt. Artejev: "Het is drie of vier keer goedkoper dan de goedkoopste wodka in de winkel. En we hebben het per slot van rekening over het huishoudboekje van gezinnen. Ten tweede gaat het om de kwaliteit en tot slot is het ook nog gezonder."
Thuis wodka maken mág in Rusland. Wat officieel niet mag, is het verkopen. Artejev zegt dat hij dat niet doet, maar er zijn er genoeg die het wél doen. En dan gaat het vaak om beroerde kwaliteit. Er zijn zelfs groepen die schoonmaakmiddelen op alcoholbasis drinken om hun dagelijkse shot binnen te krijgen.
"Rusland is een land van arme en heel arme mensen. Minstens 70 procent valt in een van die categorieën", zegt Vadim Drobiz, deskundige op het gebied van de alcoholmarkt. "Buiten de grote steden liggen de inkomens van veel mensen rond de 100 euro per maand. Zij hebben domweg geen geld voor legale wodka."
Een fles wodka van een halve liter kost in de winkel minstens 3 euro. Lage kwaliteit illegale wodka heb je voor 75 cent en schoonmaakmiddel kun je voor minder dan de helft daarvan vinden.
Je kunt geluk hebben en het overleven, maar de volgende keer heb je misschien niet zoveel geluk.
Om Russen te bewegen meer legale wodka te kopen in de winkels en daarmee dus de inkomsten uit accijns te verhogen, is onbegonnen werk, vindt Drobiz. "Daarvoor moet je de lonen 2,5 maal verhogen óf de wodka twee keer goedkoper maken. Noch het een noch het ander is goed voor de schatkist."
En dus blijven Russen thuis wodka maken. Aleksandr Artejev erkent de gevaren die daaraan kleven. "De markt is overspoeld met surrogaten", zegt hij. "Je kunt rotzooi kopen voor 75 cent en die opdrinken. Dan kun je geluk hebben en het overleven, maar de volgende keer heb je misschien niet zoveel geluk."
Gevaarlijk of niet, de illegale wodkamarkt zal blijven bestaan. Russen willen nu eenmaal wodka drinken, zeggen Drobiz en Artejev. Thuis gestookt of in de winkel gekocht. Legaal of illegaal.