Qatar niet het beloofde land voor gastarbeider Alam
Hugo van der Parre
Researchredacteur
Arbeiders in Bangladesh zien het schatrijke oliestaatje Qatar als een rechtstreekse weg naar rijkdom. Daarom betaalde de nu 29-jarige Nadim Shariful Alam twee jaar geleden een kleine 4000 euro aan een tussenpersoon die hem werk beloofde aan WK-stadions. Hij leende geld en nam een hypotheek op zijn stukje land om dat te kunnen opbrengen.
Nu daagt hij samen met de FNV wereldvoetbalbond FIFA voor de rechter. De bijna anderhalf jaar dat hij in Qatar doorbracht, zijn een desillusie geworden. Van de 4000 euro kreeg hij na zijn ontslag slechts 10 procent terug. Hij is terug in Bangladesh, maar weet niet hoe hij de lening en de hypotheek moet afbetalen. Hij eist een schadevergoeding van de FIFA, die tot op heden elke verantwoordelijkheid afwijst voor de slechte arbeidsomstandigheden in Qatar.
Cement en grind
Alam liep in een winkelcentrum toen hij in de zomer van 2014 werd aangesproken door de recruiter. Eind augustus kwam hij aan in Qatar. In afwachting van het beloofde werk aan het stadion werd hij door zijn werkgever HBK aan het werk gezet in de haven om de daar aangevoerde cement en grind te verwerken. HBK is het Qatarese bedrijf dat is belast met een aantal megaprojecten rond het WK, zoals de bouw van het Al Wakrah-stadion en de spoorlijn die van noord naar zuid in de hoofdstad Doha moet gaan lopen.
Slapen deed hij samen met 2250 anderen in het arbeiderskamp Ezdan in Al Wukair, aan de kust. Hoewel de omstandigheden daar niet zo erbarmelijk zijn als in sommige andere kampen, zijn de verblijven volgens de Bengelees wel overvol en slecht.
Moderne horigheid
Maar de belangrijkste klacht van Alam is dat hij geen enkele bewegingsvrijheid had in Qatar. Het geldende kafala-systeem is volgens de FNV en advocaat Liesbeth Zegveld het best te typeren als moderne slavernij.
De werkgever of 'sponsor' heeft alle touwtjes in handen: zonder diens toestemming kan een arbeider niet van baan veranderen, binnen Qatar reizen of het land verlaten. Ook niet als bijvoorbeeld je contract afloopt of je niet of te laat wordt betaald. De Qatarezen hebben hervormingen van het systeem aangekondigd, maar volgens mensenrechtenorganisaties is dat geen wezenlijke verbetering.
Alam moest bij aankomst in Doha zijn paspoort inleveren. Toen hij ruzie kreeg met zijn werkgever, mocht hij niet op zoek naar ander werk, maar werd hij zonder pardon het land uitgezet. In plaats van rijk te worden, heeft zijn verblijf in Qatar hem daardoor diep in de schulden gebracht.
