CPB: vaste banen verdwijnen door beleid

Het vaste contract is in Nederland op zijn retour door het beleid van de afgelopen kabinetten. Die conclusie trekt het Centraal Planbureau. Nederland is wereldwijd een buitenbeentje als het gaat om het groeiende aantal flexwerkers.

"De toename van het flexcontract is geen internationale trend, dus het is niet iets onvermijdelijks," zegt directeur Laura van Geest. "Het is ook niet iets tijdelijks, of iets dat komt omdat flexwerkers zo dolgraag op een flexcontract werken. Daarmee is onze conclusie dat het komt door beleid."

Goedkoper

Voor werkgevers in Nederland is het in veel gevallen een stuk goedkoper om iemand een tijdelijk contract te geven of om een zelfstandige in te huren. De verschillen in kosten zijn zo groot dat het vaak niet aantrekkelijk is voor werkgevers om iemand in vaste dienst te nemen.

"De trend slaat vooral neer bij mensen met een zwakke positie op de arbeidsmarkt. De vraag is of je dat echt wil", zegt Van Geest.

Er is veel kritiek op de nieuwe Wet Werk en Zekerheid, omdat die in sommige gevallen averechts werkt. "Het komt door tal van wetten dat werkgevers minder mensen een vast contract geven."

"Er is genoeg getobd over het onderwerp en er is ook al veel onderzoek gedaan. De feiten liggen er, de trend is er. Als het je niet bevalt is dit het moment om er wat aan te doen." Dit zou in de komende verkiezingstijd op de kaart moeten komen, denkt het planbureau. "Dit probleem is niet iets tijdelijks."

Minister Asscher, initiatiefnemer van de Wet werk en zekerheid, is het gedeeltelijk eens met het CPB. Hij vindt dat de arbeidsmarkt momenteel doorschiet in flexibilisering. "Maar de Wet werk en zekerheid gaat juist tegen die trend in. Daar moet iedereen ook verschrikkelijk aan wennen. En in zijn eentje is de wet niet genoeg; er is meer nodig."

Bij die laatste constatering sluit vakbond FNV zich aan: "De Wet werk en zekerheid is niet het probleem, maar de oneerlijke concurrentie die plaatsvindt. Dit leidt tot een race naar beneden. Werkenden zijn hier de dupe van. Wij zijn voor een gelijk speelveld waarin mensen niet meer tegen elkaar worden uitgespeeld."

Ongeveer tachtig procent van de mensen die op een flexcontract werken wil eigenlijk liever een vast contract. Dat komt omdat werknemers met een flexcontract vaak sociaal minder goed beschermd zijn. Pensioen is minder goed geregeld en het is vaak moeilijker om een huis te kopen. Zzp'ers hebben overigens minder vaak behoefte aan een vast contract, omdat ze kiezen voor vrij ondernemen.

Het CPB voorspelt dat de werkloosheid volgend jaar niet verder daalt. Het aantal werklozen blijft steken op 555.000. Dat komt omdat de economie onvoldoende groeit om zowel werkzoekenden als nieuwkomers een baan te geven.