Franchisenemers Albert Heijn: we tasten in het duister
"Een Russische roman in lengte, maar dan zonder de inhoud", zo typeert de rechter het betoog van de franchisenemers van Albert Heijn vandaag in de rechtbank. Het supermarktconcern en zijn franchisenemers troffen elkaar daar vanwege een lang slepend conflict over geld en het gebrek aan openheid van het hoofdkantoor.
De franchiseondernemers beweren dat Albert Heijn inkoopvoordelen niet volledig doorgeeft aan franchiseondernemers. Ook zou het bedrijf sommige kosten dubbel opleggen, de winst over de Allerhande niet delen en bonussen van internationale toeleveranciers niet doorspelen. In elk geval in de periode 2008-2012, maar vermoedelijk ook in de jaren ervoor.
Cultuuromslag
Het betoog van de advocaat van de franchisenemers duurt bijna drie uur en grijpt terug tot de jaren zeventig, toen de keten begon met de franchise-formule. De ondernemers vertellen dat alle inkoopvoordelen voor AH aan hen werden doorgegeven, de keten liep daarmee volgens de ondernemers voorop.
Onder invloed van het belang van het aandeelhoudersrendement en de beurskoers is dat in de loop der jaren veranderd, zeggen de ondernemers. Het realiseren van winstgroei werd steeds belangrijker. Daardoor heeft AH eenzijdig de afspraken veranderd, is het betoog van de advocaat.
In slaap
"De vuile was wordt hier flink uitgehangen", vertelt NOS-verslaggever Merel Stikkelorum. De zitting duurt dan ook lang. "Terwijl de advocaat het betoog voordraagt, dommelt een van de rechters een paar keer weg. Hij wordt wakker gepord door een collega."
De advocaat vervolgt het betoog. Hij vertelt dat bij de ondernemers de alarmbellen zijn gaan rinkelen toen ze zagen dat de omzet van het bedrijf toenam, terwijl zij minder geld kregen van Albert Heijn. KPMG werd ingeschakeld om dit te onderzoeken. Die concludeerde dat de ondernemers inderdaad een punt hebben.
Ook oud-directeuren van AH zouden toegeven dat het niet klopt hoe de supermarkt nu omgaat met franchiseondernemers. Ze beamen dat zelfstandige ondernemers in tegenstelling tot vroeger (en tegen afspraken in) niet alle voordelen doorgeven en de franchisenemers financieel benadeeld worden.
Openheid
Kortom: AH wil dus steeds minder voordeel delen, concludeert de advocaat. En omdat Albert Heijn geen inzicht in zijn boeken wil geven, tasten de franchisers in duister. "We zijn geheel overgeleverd aan de goede trouw van Albert Heijn. Het valt niet te controleren welke afspraken het hoofdkantoor maakt met leveranciers ", klagen de ondernemers. Ze eisen daarom inzage in de boeken van AH om dit hard te kunnen maken.
Het bedrijf zegt op zijn beurt dat die informatie concurrentiegevoelig is, maar volgens de franchisers zit er meer achter. "Als er niets aan de hand zou zijn, waarom houdt Albert Heijn dan angstvallig de boeken gesloten?" Het bevestigt voor hen des te meer dat Albert Heijn niet langer eerlijk wil delen.
Klacht leveranciers
Albert Heijn op haar beurt, beschuldigt de franchisenemers ervan dat ze hun positie niet begrijpen: "Ze presenteren zich als onderdeel van een maatschap, niet een franchisenemer. Ze zeggen dat ze eerlijk willen delen, maar ze bedoelen eenzijdig delen."
Het is mogelijk dat de rechter pas in december uitspraak doet, vanwege de complexiteit van de zaak.
Ondertussen ligt Albert Heijn ook van een andere kant onder vuur. De rechtszaak dient op dezelfde dag dat branchevereniging FNLI een klacht indient over Ahold Delhaize bij de Stuurgroep Eerlijke Handelspraktijken. Volgens FNLI zijn er signalen dat het supermarktconcern zich na de fusie niet aan eerdere prijsafspraken met leveranciers houdt. Die signalen zouden door de stuurgroep moeten worden onderzocht.