Nieuwe gevangenis in Zaanstad voor ruim 1000 gedetineerden

Met ruimte voor 1040 gedetineerden wordt het nieuwe Justitieel Complex Zaanstad een van de grootste gevangenissen van ons land. Dinsdag wordt de nieuwe inrichting officieel geopend.

Het complex ligt iets buiten Westzaan en vervangt een aantal gesloten inrichtingen in de omgeving, waaronder de Bijlmerbajes en de koepelgevangenis in Haarlem. Deze gevangenissen gingen dicht omdat ze waren verouderd. Daarnaast sloot rond Amsterdam nog een aantal inrichtingen wegens bezuinigingen.

Top 600

Volgens de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) is het belangrijk om juist in de regio Amsterdam een gevangenis open te houden. "Je hebt een goede verdeling nodig over het land", zegt DJI-directeur Angeline van Dijk. "Juist in deze regio is behoefte aan een inrichting." Ze wijst onder andere op de aanpak van de top-600 van criminele jongeren in Amsterdam. "In deze nieuwe gevangenis kunnen we verschillende doelgroepen kwijt."

Toch blijft de gevangenis voorlopig voor een groot deel leeg. Dat heeft te maken met een paar tegenvallers. In maart ontstond flinke schade door lekkage en momenteel kampt het complex nog met technische mankementen, waardoor de ingebruikname is vertraagd.

Volgens het ministerie van Veiligheid en Justitie zal het complex de komende maanden in kleine stapjes worden gevuld. Nu is alleen nog een apart gebouw op het terrein in gebruik, waar honderd gedetineerden met ernstige psychiatrische problemen zitten.

Leegstand

Op dit moment zitten zo'n 8000 mensen gevangen in Nederland. De verwachting is dat de criminaliteit de komende jaren verder daalt, waardoor nog minder behoefte is aan cellen. Er zullen dus nog meer inrichtingen wegbezuinigd worden. Toch is het nieuwe Justitieel Complex Zaanstad geen overbodige investering, zegt Van Dijk. "Natuurlijk hebben we gekeken en doorgerekend of we deze inrichting echt nodig hadden. Toen bleek dat de nieuwe gevangenis bedrijfseconomisch absoluut loont."

Bovendien: altijd nog liever leegstand dan een cellentekort. "Wat niemand meer wil in Nederland, is gedetineerden wegsturen omdat we geen plek hebben", zegt Van Dijk. "We zorgen dus dat we altijd genoeg capaciteit ter beschikking hebben."

Volgens de overheid voldoet het nieuwe Justitieel Complex Zaanstad aan alle eisen van deze tijd. Zo komt er genoeg daglicht en frisse lucht binnen en is er "aansluiting op de moderne ict-technologie en beveiliging". De focus in de nieuwe inrichting ligt op zelfredzaamheid: gedetineerden moeten meer zelf doen.