Japanse keizer Akihito zinspeelt na 27 jaar op aftreden

Keizer Akihito van Japan wil aftreden. De geruchten over zijn abdicatie gingen al langer, maar hij verwees er nu voor het eerst zelf naar in een unieke tv-toespraak.

Akihito gebruikte het woord aftreden zelf niet, omdat dat van de Japanse grondwet niet mag. De wet moet eerst worden aangepast, voor hij terug kan treden, en in Japan mogen keizers zich niet bemoeien met de politiek. Daardoor kon Akihito niet spreken over aftreden, want dan zou hij verwijzen naar een wet die nog gemaakt moet worden.

Gezondheid

De 82-jarige Akihito zei in de toespraak dat hij steeds meer last krijgt van zijn hoge leeftijd. Hij merkt dat het keizerschap hem zwaarder valt dan vroeger. De afgelopen jaren is de keizer geopereerd aan zijn hart en behandeld voor prostaatkanker.

Het zou volgens de keizer beter zijn voor het land om een jongere en fittere leider te hebben. "Ik verkeer nu in goede gezondheid, maar ik weet niet of ik mijn taken in de toekomst nog zo goed kan vervullen als ik dat tot nu toe heb gedaan", zei hij.

De keizer zei dat het land erdoor geraakt wordt, als het wordt geregeerd door een zieke of zwakke keizer. Aan het einde van zijn toespraak vroeg hij om de steun van het Japanse volk.

Het was de tweede keer ooit dat Akihito, die sinds 1989 aan de macht is, het volk toesprak op televisie. De vorige keer was in 2011, na een verwoestende aardbeving en een tsunami, die leidde tot een kernramp bij Fukushima.

Ongekend

Het aftreden van een keizer zou een ongekende stap zijn in Japan. Normaal gesproken blijven keizers in Japan aan tot hun dood. De laatste keer dat een Japanse keizer aftrad was 200 jaar geleden.

Het is niet de eerste keer dat keizer Akihito breekt met traditie. Zo is hij getrouwd met een burgermeisje en heeft gezegd dat hij gecremeerd wil worden na zijn dood, in plaats van een begrafenis.

Akihito wordt waarschijnlijk opgevolgd door de 56-jarige kroonprins Naruhito. Omdat de wet nog moet worden aangepast voordat dat mogelijk is, duurt het waarschijnlijk nog enkele jaren voor het zover is.

Het conservatieve kabinet van premier Abe is tegen het aanpassen van de wet, maar Abe heeft in reactie op de toespraak gezegd dat er "robuust" gesproken moet worden over de kwestie. De keizer heeft met zijn toespraak dus bereikt dat de politiek in ieder geval aandacht gaat geven aan zijn wens, zegt correspondent Kjeld Duits.

Volgens opiniepeilingen vindt 77 tot 90 procent van de Japanners dat de keizer moet kunnen aftreden.