Zorgen Koenders over ingrijpen Bouterse in proces Decembermoorden
Minister Koenders van Buitenlandse Zaken is bezorgd over de bemoeienis van de Surinaamse regering met het Decembermoorden-proces. Het ministerie laat dat weten naar aanleiding van vragen van de NOS.
Vorige week beval president Bouterse het Openbaar Ministerie om het proces, waarin hijzelf de hoofdverdachte is, stop te zetten. Bouterse maakte daarbij gebruik van artikel 148 van de Surinaamse grondwet, dat ingrijpen van de president rechtvaardigt wanneer de staatsveiligheid in gevaar is.
"Op basis van internationale verdragen heeft Suriname de plicht om schendingen van mensenrechten te onderzoeken en de daders te berechten," aldus een verklaring van Buitenlandse Zaken. "Nederland sluit zich aan bij de EU-verklaring die Suriname oproept om de rechtsstaat en de scheiding der machten te respecteren." De Europese Unie uitte kort na het bevel van de president aan het OM al zijn bezorgdheid over de gang van zaken.
Amnestiewet
Bouterse’s adviseur Winston Lackin vindt dat de EU zich verre moet houden van wat hij noemt "binnenlandse aangelegenheden". "Wij gaan de EU-landen toch ook niet aanspreken op de schendingen van mensenrechten?" vroeg Lackin retorisch, doelend op de vluchtelingenproblematiek.
Hij benadrukte dat er volgens "wet en recht" gehandeld wordt en dat de maatregel van de president dient ter bescherming van de rechtsstaat.
Aanleiding voor de maatregel van Bouterse is zijn onvrede over de rechterlijke macht. Hij vindt dat de rechters van de Krijgsraad de Amnestiewet uit 2012 ten onrechte naast zich neerleggen. Die wet werd gemaakt om de verdachten van de Decembermoorden vrijuit te laten gaan.
Burgeroorlog
Niet iedereen in Suriname is ervan overtuigd dat de staatsveiligheid echt bedreigd wordt. De populariteit van Bouterse is het afgelopen jaar flink gekelderd hoewel dat niet alleen door zijn bemoeienis met het proces komt. Ook de aanhoudend slechte economische situatie is niet goed voor het draagvlak van Bouterse. In een recente enquête zei nog maar 17% van de ondervraagden tevreden over de president te zijn. Ruim een jaar geleden was dit nog 81%.
Minister Jennifer Van Dijk-Silos van Justitie en Politie verdedigde het presidentieel bevel tijdens een persconferentie dan ook vol vuur. "De rechters maken een grote fout en daardoor is de rechtsstaat in gevaar", zo redeneerde zij. Ze waarschuwde voor "opkomende onlusten en excessen" en baseerde zich daarbij op haar inlichtingendiensten. "Door de prikkelbare en onstuimige situatie is het hoogstwaarschijnlijk dat er geweldsuitbarstingen kunnen plaatsvinden", zei de minister. "Als deze situatie aanhoudt kan dat leiden tot een burgeroorlog in Suriname."
Volgens minister Van Dijk-Silos speelt Nederland een belangrijke rol bij het aanwakkeren van de onrust in Suriname. "Nederland is daarmee al bezig sinds 1980 (het jaar waarin Bouterse via een staatsgreep aan de macht kwam – red)", zegt de bewindsvrouw. Ook twee andere, niet met name genoemde buitenlandse mogendheden, houden zich volgens de minister bezig met destabilisatie van Suriname. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag laat de beschuldigingen "voor rekening van de Surinaamse minister".
Het bevel van Bouterse heeft overigens nog niet geleid tot beëindiging van het proces. Tijdens de rechtszitting van 30 juni j.l. heeft het OM weliswaar geen strafeis uitgesproken, maar de rechters van de Krijgsraad hebben toen niet besloten om de zaak definitief te stoppen.
Ambassadeur
Toen in 2012 de Amnestiewet door het Surinaamse parlement werd aangenomen riep Den Haag uit protest zijn ambassadeur terug uit Paramaribo. Nederland wil nu nog niet zo ver gaan, maar zegt wel de ontwikkelingen in Suriname nauwlettend te volgen. "We moeten nu eerst afwachten in hoeverre de Surinaamse aanklager en de Krijgsraad gehoor zullen geven aan het beroep op artikel 148."
Op 5 augustus is de volgende zitting van de Krijgsraad.
