De politie-Porsche: van werkpaard tot museumstuk
Roomwitte glimmende open sportwagens, bestuurd door stoere kerels in lange witte jassen. Er zijn maar weinig politieonderdelen die zo tot de verbeelding spreken als de voormalige Porsche-groep van de Rijkspolitie. Van 1962 tot 1996 had de politie meer dan 500 van die sportwagens in 13 uitvoeringen. Die modellen worden nu voor het eerst samen geëxposeerd in het Louwman Museum in Den Haag.
De geschiedenis van de Porsche-groep gaat terug naar het begin van de jaren 60. Er vallen dan jaarlijks 1600 doden op de Nederlandse wegen. In 1970 zijn dat er maar liefst 3500.
De snelwegen hebben nog geen vangrail. Er bestaat ook nog geen maximumsnelheid. En de rijopleiding is zeer beperkt. Pas vanaf 1964 rijden CBR-kandidaten ook buiten de bebouwde kom. Regelmatig gebeuren er vreselijke ongelukken omdat een automobilist besluit om te keren op de snelweg. De snelwegen moeten dus veiliger. En de automobilist moet worden opgevoed.
In Duitsland gebruiken ze daar sinds 1959 Porsches voor. Door zo'n 20 kilometer sneller te rijden dan het overige verkeer ontdekken de agenten op de autobahn veel meer verkeersovertredingen. Dat willen ze in Nederland ook, en dus wordt in 1962 bij wijze van proef één Porsche 356 B Cabriolet besteld. De kosten: 17.609,52 gulden. In eerste instantie zonder medeweten van het ministerie van Justitie.
Het blijkt een succes. In 1962 bestelt de Sectie Bijzondere Verkeerstaken (later omgedoopt tot Surveillance Auto Snelwegen) 12 extra cabrio's. Daarmee is de Porsche-groep een feit.
Witte muizen
De eenheid krijgt van begin af aan het imago van een onaantastbare elite-eenheid. Smetteloos gekleed en licht intimiderend. De kleding wordt gekenmerkt door een pothelm, een lange witte jas, rijlaarzen, een Ray Ban-zonnebril en witte rijhandschoenen. De bijnaam 'witte muizen' is door het publiek dan ook snel verzonnen.
De agenten moeten niet alleen rijervaring en een goede fysieke gesteldheid hebben, ze moeten ook over een groot verantwoordelijkheidsgevoel beschikken. Ze zijn minimaal 25 jaar, getrouwd en hebben bij voorkeur kinderen.
Er is ook kritiek in die eerste jaren: veel commentatoren vinden het zonde van het geld. Moet dat nou, sportwagens bij de politie? Maar met het argument dat het helpt om de verkeersveiligheid te vergroten, verstomt de kritiek op de Porsches in de loop van de tijd.
- NOS / Mattijs van de Wiel
- NOS / Mattijs van de Wiel
Rijden met open dak is verplicht. Pas onder de 2 graden en bij hevige regen mag het dak dicht. Agenten zien zo meer, is de gedachte. Er is letterlijk geen barrière tussen de politieman en de overige weggebruikers. Van de dienders wordt verwacht dat ze zich menselijk, correct en zakelijk opstellen. Opvoeden is belangrijker dan bekeuren. Om het wat persoonlijker te maken, krijgen de agenten visitekaartjes en een naamplaatje op hun uniform.
Eén van de belangrijkste taken van de eenheid is 'filebeveiliging'. Er waren nog geen matrixborden en regelmatig rijdt er een auto met hoge snelheid achterop een file. Daarom gaan de agenten een paar honderd meter voor de staart van file rechtop in hun Porsche staan. Met een fakkel (en later een lamp) waarschuwen ze het achteropkomend verkeer.
Porsche 911
Als de Porsche 356 uit productie wordt genomen, stapt de dienst over op de Porsche 911. Het zijn in eerste instantie 2.0 liter Targa's. Daarna volgen talloze andere uitvoeringen van de 911. Op het hoogtepunt heeft de politie er zeventig. En kost de eerste Porsche in 1960 nog 17.600 gulden, voor de laatste 964 Carrera 2 wordt in de jaren 90 230.000 gulden betaald. Dat is ruim een ton in euro's.
De hoge aanschaf- en onderhoudskosten betekenen uiteindelijk ook het einde van de Porsche-groep. Het ministerie van Financiën vindt de Porsches veel te duur. Vervanging door goedkopere auto's levert jaarlijks miljoenen op.
Vrij geruisloos verdwijnen de Porsches in 1996 van het toneel. Ze worden ingeruild voor de Mercedes-Benz 190E. Maar die zouden nooit de status krijgen die de Porsches hadden.