Trimbos: drinken, roken, blowen neemt af, lachgas zorgenkindje

Jongeren tussen de 12 en 16 jaar roken, drinken en blowen steeds minder. Het gebruik daalt al jaren, de trend zette ook in 2015 door. Het Trimbos Instituut, dat iedere vier jaar een groot onderzoek uitbrengt naar het gebruik van drugs, alcohol en tabak, waarschuwt wel voor nieuwe verleidingen, zoals lachgas en de e-sigaret.

De daling heeft te maken met een toename van campagnes en veranderde wetgeving. Zo is het sinds twee jaar verboden om alcohol of tabak te kopen onder de 18. Daarnaast zijn er sinds 2006 steeds meer waarschuwingscampagnes gevoerd.

Opleidingsniveau

Het heeft ertoe geleid dat het aantal jongeren dat wel eens heeft gerookt, is afgenomen: van 33 procent in 2011 naar 23 procent vorig jaar, staat in de Trimbos-publicatie Jeugd en riskant gedrag 2015. Het aantal jongeren dat dagelijks rookt is gehalveerd van 6 naar 3 procent. Voor cannabis geldt dat in 2015 10 procent blowde, vier procent minder dan in 2011. De populairste harddrug is nog steeds xtc. Ook de alcoholconsumptie liep terug: in 2011 dronk 38 procent elke maand wel eens alcohol, tegen 26 procent vorig jaar.

Volgens het onderzoeksinstituut geldt: hoe lager het opleidingsniveau, hoe meer scholieren roken, drinken of blowen.

Lachgas

Op andere gebieden is er wel reden tot zorg. Het Trimbos waarschuwt voor lachgas. Bijna een op de twaalf jongeren heeft wel eens lachgas gebruikt, maar welke gevolgen herhaaldelijk kortstondig zuurstofgebrek op jonge hersenen heeft, is onbekend. Lachgas heeft bovendien een positief imago onder jongeren; het wordt niet als drugs gezien, maar als een onschuldig middel.

Een andere ontwikkeling waar het instituut alert op is, is de e-sigaret. In 2015 hebben meer scholieren tussen de 12 en 16 jaar wel eens een e-sigaret of een shisha-pen gebruikt (34%) dan een gewone sigaret gerookt (23%). Een op de tien basisschoolleerlingen heeft wel eens een trekje genomen van een e-sigaret. Ook de populariteit van de waterpijp baart het Trimbos zorgen.

En er is voor het eerst gekeken naar online gokken. Vorig jaar speelde een kwart van de jongeren een online gokspel, vijf procent speelde ook echt voor geld. het populairst zijn sportweddenschappen door jongens.

Van Rijn

Staatssecretaris Van Rijn zegt blij te zijn dat het de goede kant uitgaat qua blowen en drinken. Ook hij zegt dat nieuwigheden zoals de lachgas en de e-sigaret goed in de gaten moeten worden gehouden. "Als dat uit de klauwen loopt, grijpen we in."

Wel wil hij meer aandacht voor de omgeving van de jongeren wat betreft alcohol. Driekwart van de jongeren krijgt drank via familie of vrienden. "Maar liefst een kwart gaf aan alcohol meestal van de ouders te krijgen, dit was in 2011 nog 16 procent. Ik vind dit percentage echt heel hoog". Volgens Van Rijn is er nog wel wat werk te verrichten om de bewustwording onder ouders te verbeteren.