Schrijver en Nobelprijswinnaar Elie Wiesel overleden

De Amerikaanse schrijver Elie Wiesel is op 87-jarige leeftijd overleden. Wiesel overleefde de Holocaust en schreef daarover een aantal boeken. In 1986 ontving hij de Nobelprijs voor de Vrede.

Wiesel werd geboren in Oost-Europa, als kind van orthodoxe joden van Hongaarse afkomst. Het gezin werd in 1944 gedeporteerd naar Auschwitz-Birkenau. Wiesel kreeg er het registratienummer A-7713 op zijn arm getatoeëerd.

Wiesels vader en moeder en een zus kwamen om, maar hijzelf overleefde Auschwitz en ook Buchenwald. Na de oorlog kwam hij in Frankrijk terecht. Na een studie aan de Sorbonne-universiteit ging hij als journalist werken, onder meer als correspondent in Israël. Later emigreerde hij naar de Verenigde Staten en werd hij ook Amerikaans staatsburger.

Zo'n tien jaar weigerde Wiesel om te praten over zijn oorlogservaringen. Na een ontmoeting met de Franse schrijver François Mauriac en een gesprek met een rabbijn begon hij zijn ervaringen in de nazikampen toch op te schrijven. In 1956 publiceerde hij die onder de Jiddische titel Un di velt hot geshvign. De 900 pagina's werden in het Nederlands vertaald als En de wereld zweeg.

Dertig talen

Wiesel bewerkte zijn debuutroman en maakte er een ingekorte versie van. Dat werk La nuit, vertaald als Nacht, werd uiteindelijk zijn beroemdste boek, al kostte het aanvankelijk moeite om het gepubliceerd te krijgen.

In 1960 vond Wiesel een uitgever eindelijk bereid om het uit te geven. Wiesel kreeg er een voorschot van 100 euro voor en bleef de uitgever zijn hele leven trouw. In het begin verkocht La nuit nauwelijks. Het duurde lang voordat het door recensenten werd ontdekt en pas na een reeks tv-interviews kwam de verkoop op gang en maakte het hem beroemd.

La nuit verscheen uiteindelijk in dertig talen.

Nobelprijs

Wiesel was niet alleen schrijver maar gaf ook college aan een universiteit in Boston. Hij gaf lezingen over de Holocaust en zette zich in voor de bouw van het United States Holocaust Memorial Museum.

In 1986 kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn strijd tegen geweld, onderdrukking en racisme. De jury noemde hem toen "een boodschapper voor de mensheid". Zijn inzet voor de vrede werd geprezen na de "totale vernedering en de minachting voor de mensheid" die hij in in Hitlers concentratiekampen had ervaren.

Wiesel kreeg ook tal van andere internationale onderscheidingen, waaronder de Four Freedoms Award.

In 2006 keerde Wiesel terug naar Auschwitz met Oprah Winfrey. Drie jaar later vergezelde hij president Obama en bondskanselier Merkel bij een bezoek aan Buchenwald. Wiesel haalde bij die gelegenheid herinneringen op aan het lijden van zijn vader die in Buchenwald omkwam.