'Turken voelen zich machteloos tegenover geweld IS'
"Dit was een terroristische aanslag. Een geplande en verachtelijke aanval op onschuldige burgers", zei de Turkse premier Yildirim na de bomaanslag gisteravond op een luchthaven in Istanbul. De verantwoordelijkheid voor de aanval, waarbij zeker 39 mensen om het leven kwamen, is nog niet opgeëist. Maar volgens Yildirim is het duidelijk dat IS erachter zit.
Een logische gedachte, zegt terrorismedeskundige Quirine Eijkman. Zij vertelt dat Turken bij iedere aanslag meteen denken aan Islamitische Staat of de Koerdische PKK. Die organisaties pleegden afgelopen jaar ook meerdere aanslagen in Turkije.
"Maar gezien het doelwit, een belangrijke internationale luchthaven, lijkt het waarschijnlijker dat IS-strijders de aanslag op het vliegveld pleegden", legt Eijkman uit. "Koerdische militanten richten zich vaker op Turkse militairen of politieagenten." Daarnaast had IS al aangekondigd aanslagen te zullen plegen tijdens de ramadan.
Ook voor Joost Lagendijk, politiek analist en universitair docent in Istanbul, is het duidelijk dat Islamitische Staat verantwoordelijk is voor de explosies op het vliegveld. Volgens de docent is de aanslag uitgevoerd door leden van IS in Turkije. De terreurorganisatie heeft een groot Turks netwerk, zegt hij.
Lagendijk, die van 1998 tot 2009 voor GroenLinks in het Europees Parlement zat, benadrukt dat de situatie zeer gecompliceerd is. "Tegen aanslagen door de PKK kan de Turkse regering optreden. Die aanvallen maken deel uit van een binnenlands conflict. Maar tegen IS kan Erdogan moeilijk maatregelen nemen. Turkije is maar een van de vele partijen in de oorlog in Syrië."
Toch probeerde de regering in Ankara het de afgelopen weken wel moeilijker te maken voor IS, zegt Eijkman. Turkije sloot de grens met Syrië, waardoor vluchtelingen en smokkelaars minder makkelijk tussen beide landen reizen.
Veel Turken hebben het idee dat dit probleem ongrijpbaar is geworden.
Veel Turken beseffen inmiddels dat de strijd tegen IS ook een Turks conflict is. "Veel mensen hadden het idee dat de terreur ver weg plaatsvond", zegt Lagendijk. "Nu dringt echter door dat ook in Turkije slachtoffers blijven vallen als IS blijft bestaan."
Dat drijft een groot deel van de Turkse bevolking tot wanhoop, constateert hij. "Ze hebben het idee dat dit probleem ongrijpbaar is geworden. 'Wat moeten wij in hemelsnaam doen om dit te voorkomen?', vragen zij zich af. Deze aanslag hakt er mede daarom heel hard in."