Duits Constitutioneel Hof: opkoopprogramma ECB mag

• Marten Wiegman

  Redacteur internationale economie

De Europese Centrale Bank mag staatsobligaties opkopen van zwakke eurolanden die in financiële nood verkeren. Met dit oordeel stelt het Duitse Constitutionele Hof in Karlsruhe een groep klagers in het ongelijk. De klagers hadden aangevoerd dat een reddingsprogramma van de ECB op gespannen voet staat met de Duitse grondwet. Maar volgens het hof blijft de ECB binnen zijn mandaat bij het ontwerpen van zo’n programma.

Alles wat nodig is

In de zomer van 2012 zei ECB-president Draghi dat hij "alles zou doen wat nodig is" om de euro te redden. Europa werd toen geplaagd door de Griekse crisis en voor veel zuidelijk landen liep de rente voor het lenen van geld onverantwoord hoog op.

Door de aankondiging van Draghi en het bijbehorende programma dat de ECB ontwierp (OMT), lukte het om de financiële markten te kalmeren. Het programma is dan ook nooit in werking gesteld. Wel heeft de ECB andere maatregelen genomen waarmee tot op de dag van vandaag miljarden aan staats- en bedrijfsobligaties worden opgekocht om de economie te stimuleren.

Duitsland

De klagers in Duitsland, een gevarieerd gezelschap van wetenschappers, parlementsleden en activisten, zijn al jaren bezig om hun bezwaren over het voetlicht te krijgen.

Ze waren al eens bij het hof in Karlsruhe maar die verwees de zaak toen door naar Het Europese Hof van Justitie in Luxemburg. Dat oordeelde een jaar geleden dat de ECB binnen zijn mandaat bleef met de OMT-plannen. Feitelijk bevestigt het Duitse Constitutionele Hof dat in de uitspraak van vandaag.

Volgens de klagers (in totaal 37.000 mensen) maakt de ECB zich met deze crisismaatregel schuldig aan monetaire financiering. Daarmee zouden nationale bevoegdheden zijn overgedragen aan het Europese niveau.

Hoewel de uitspraak van vandaag een einde maakt aan deze zaak, zal de discussie over op welk niveau (nationaal of Europees) maatregelen kunnen worden genomen, doorgaan.

Dat is ook de parallel met de discussie in het Verenigd Koninkrijk over blijven of vertrekken uit de Europese Unie, waardoor Europa vanmorgen even de adem inhield in afwachting van deze uitspraak.