NGO's: bedrijfsleven schrijft mee aan belastingwetten

Werkgeversorganisatie VNO-NCW heeft meer dan een vinger in de pap bij de totstandkoming van het Nederlandse belastingbeleid. Daardoor genieten grote bedrijven belastingvoordelen ten koste van de rest van de samenleving. Dat zeggen Oxfam Novib en de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) op basis van communicatie tussen het ministerie van Financiën en VNO-NCW.

De organisaties vroegen vorig jaar om inzage in de samenwerking tussen ministerie en werkgevers. Ze deden daarbij een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur. Uit de vrijgegeven documenten zou blijken dat naast VNO-NCW ook de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs en de American Chamber of Commerce nauw betrokken zijn bij de totstandkoming van het Nederlandse belastingbeleid.

"Deze stukken tonen opnieuw aan hoe dit ministerie beleid formuleert op basis van private in plaats van publieke belangen", zegt belastingexpert Esmé Berkhout van de Oxfam Novib. Volgens de ontwikkelingsorganisatie betalen Nederlandse burgers en het midden- en kleinbedrijf daardoor meer belasting dan nodig zou zijn bij een eerlijker verdeling.

Normaal

"Het is heel normaal dat wij als belangenorganisatie contact hebben met de beleidsmakers", zegt woordvoerster Mieke Ripken van VNO-NCW. "Daar maken wij ook geen geheim van. Op onze website kun je zien waar wij bij betrokken zijn. Het is onze taak als lobbyorganisatie om voor de belangen van onze achterban op te komen."

Volgens Oxfam Novib is de band tussen het ministerie van Financiën en het grote bedrijfsleven echter te innig. Uit de stukken zou blijken dat het ministerie van Financiën continu overleg heeft met VNO-NCW. En dat het ministerie graag eerst afstemt met de werkgevers alvorens nieuw beleid voor te stellen. Ook schreef VNO-NCW in één van de documenten dat ze samen met het ministerie wil optrekken om druk uit de Tweede Kamer het hoofd te bieden.

Goed werk

VNO-NCW ziet niets verkeerd in een innige band. "Ik denk dat wij ons werk dan goed doen", zegt Ripken van VNO-NCW. "Het is uiteindelijk de politiek die verantwoording moet afleggen in de Kamer."

De Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen is ook verbaasd over de rol van de American Chamber of Commerce. "Waarom krijgt een buitenlandse kamer van koophandel zoveel ruimte tot inspraak in de Nederlandse beleidsontwikkeling?", zegt SOMO-onderzoeker Indra Römgens. SOMO wil dat de overheid bij nieuwe belastingmaatregelen aangeeft welke externe lobbypartijen hebben meegewerkt aan het belastingbeleid.

Gebruikelijk

Het ministerie van Financiën zegt dat het gebruikelijk en ook gewenst is dat maatschappelijke partijen hun mening geven over voorgenomen beleid. "Het is belangrijk dat alle betrokken partijen hun stem kunnen laten horen." Het ministerie inventariseert de meningen van belangenorganisaties onder meer via internetconsultaties.

Ook geldt er sinds vorig jaar een nieuwe richtlijn waardoor bij nieuwe wetgeving een lobbyparagraaf in de wet wordt opgenomen. Daarin staat welke maatschappelijke organisaties en bedrijven op welke manier betrokken zijn geweest bij het opstellen van nieuwe wetten en regels.