Banken krijgen namen van vermoedelijke jihadisten
Banken krijgen binnenkort de namen van vermoedelijke jihadisten, om hen te kunnen controleren op ongebruikelijke transacties. Ook bijvoorbeeld familieleden en relaties van deze mogelijke jihadisten zullen zo nodig worden nagetrokken.
Met deze maatregel hoopt de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU) meer zicht te krijgen op de financiering van terreur en jihadistische netwerken. Op basis van de bankgegevens kan later een verdenking tegen de onderzochte personen ontstaan.
De namen worden aan de vier grootste banken verstrekt door de FIU. Die baseert zich op informatie van met name de politie. Zelf mag de politie alleen bankgegevens opvragen als er een strafrechtelijk onderzoek loopt. Dan moet er dus al een concrete verdenking bestaan. Via de FIU kan de politie aan financiële informatie komen, nog voordat iemand officieel verdachte is.
Syriëgangers
De FIU analyseert alle opvallende transacties die gemeld worden vanuit de financiële sector. Verdachte zaken stuurt de FIU door naar de opsporingsinstanties. Vorig jaar deed de organisatie dat 6400 keer, voor een totaalbedrag van 2 miljard euro. Vandaag bleek dat de FIU afgelopen jaar veel meer verdachte transacties heeft gevonden dan het jaar ervoor.
In 182 zaken speelde een vermoeden van terrorismefinanciering. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om het overboeken van geld naar Syriëgangers of veroordeelde jihadisten in Nederland.
Het achterhalen van terrorismefinanciering is lastig, zegt het hoofd van de FIU, Hennie Verbeek. "Vaak gaat het om kleine bedragen via money transfers of bankoverschrijvingen, die niet meteen opvallen. Met een namenlijstje hebben banken iets concreets in handen om te zoeken."
De banken zelf werken daar graag aan mee. "Als bank wil je niet geassocieerd worden met terrorisme", verklaart Yvonne Willemsen, hoofd veiligheidszaken bij de Nederlandse Vereniging van Banken. "Zo'n namenlijstje is een nieuwe manier om de financiering van terreur efficiënter aan te pakken."
Rekening opheffen
Banken doen nu zelf ook al klantonderzoek, onder andere op sociale media. Jihadisten die bijvoorbeeld in de media verschijnen, worden nagetrokken en zo nodig geweerd. Zo hief de Rabobank de rekening op van een student die openlijk sympathiseerde met IS.
In 2013 vroeg de Financial Intelligence Unit al eens de financiële gegevens van een aantal vermoedelijke 'uitreizigers' op. Aan de hand van pinbetalingen en geldopnames in het grensgebied van Syrië en Turkije kon toen worden vastgesteld dat zij inderdaad onderweg waren naar Syrië.
Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens is er geen wettelijke belemmering voor het delen van namen tussen banken en de FIU. Advocaten waarschuwen terughoudend te zijn met het delen van gegevens van mensen tegen wie op dat moment geen verdenking bestaat. De Nederlandse Vereniging van Banken benadrukt dat het aantal namen in de praktijk beperkt zal blijven. "Het mag geen hengelexpeditie worden."
