Geen borden, stoplicht en markering, we zien het steeds vaker

Een weg zonder verkeersborden, stoplichten en wegmarkering. Het lijkt op sommige kruispunten bijna ondenkbaar, maar toch is de 'shared space' hier een voorbeeld van. Het concept, bedacht in de jaren negentig door verkeerskundige Hans Monderman, is al bekend in de provincie Friesland. Maar nu breidt het zich langzaam uit over de rest van het land.

Er zijn in de afgelopen jaren zo'n zestig shared spaces ontstaan en er worden er nog acht aangelegd. Maar volgens Sjoerd Nota van het kenniscentrum shared spaces NHL Hogeschool is dit slechts een indicatie. "Er zijn veel meer gemeentes die soortgelijke kruispunten creëren, alleen noemen ze die dan niet shared spaces."

De gedachte achter het idee is dat weggebruikers beter gaan opletten als er opeens geen verkeersregels zijn. Mensen worden alert en geven elkaar sneller voorrang. Hierbij zijn de voetganger, fietser en automobilist gelijkwaardig. Sjoerd Nota: "Het slaat ook in het buitenland aan. Engeland, Duitsland en Denemarken maken ook steeds meer gebruik van shared spaces."

Wel plaatst verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen een kanttekening bij de shared spaces. "Het werkt voor veel mensen en plekken goed, maar juist de zwakke weggebruikers zoals ouderen en gehandicapten kunnen de verantwoordelijkheid om voorrang te nemen minder goed aan." Sjoerd Nota denkt dat dit het concept niet in de weg hoeft te staan. "Het is geen rigide plan, we kunnen de inrichting altijd aanpassen aan deze weggebruikers."

Juist de zwakke weggebruiker kan de verantwoordelijkheid minder goed aan.

Gerard Tertoolen, verkeerspsycholoog

Tertoolen ziet ook nog een ander gevaar: "Idioten in het verkeer krijgen door een shared space meer speelruimte. Zij moeten dus echt de verantwoordelijkheid willen nemen om goed op te letten." 

Wel denkt Tertoolen dat de toename van het aantal shared spaces voor meer herkenning bij de weggebruiker zorgt. "Mensen raken gewend aan deze speciale verkeerssituatie en gaan er dan beter op anticiperen."