Studenten protesteren voor meer rechten, maar gebruiken ze niet

Studenten maken steeds minder gebruik van hun stemrecht. De opkomst bij de universitaire verkiezingen is op vrijwel alle universiteiten afgenomen, blijkt uit onderzoek van de Volkskrant. Dat lijkt opvallend, omdat vorig jaar nog op verschillende universiteiten fel werd gedemonstreerd voor meer zeggenschap van studenten en docenten.

Vooral in Groningen en Maastricht gingen minder studenten stemmen, respectievelijk 4 en 5 procentpunt minder dan vorig jaar. Op de Vrije Universiteit in Amsterdam waren helemaal geen verkiezingen, omdat er niet meer studenten kandidaat waren dan er plekken zijn. Nog geen 3 op de 10 studenten brachten dit collegejaar een stem uit, schrijft de Volkskrant.

Studenten mogen nu bijvoorbeeld stemmen voor een afvaardiging in de universiteitsraad of medezeggenschapsraad van hun instelling. Volgens de Volkskrant nam aan de Universiteit van Amsterdam, de bakermat van de protesten van vorig jaar, de opkomst licht toe, maar kwam die niet uit boven de 20 procent.

Weinig invloed

Vorig jaar maart en april bezetten studenten en docenten van de UvA wekenlang het Bungehuis en het Maagdenhuis in Amsterdam, omdat ze meer te zeggen wilden krijgen. Ook in andere studentensteden waren er acties.

Studentenorganisaties zeggen nu dat de animo om te stemmen afneemt doordat de medezeggenschapsorganen weinig invloed hebben op de universiteiten. "Hoe minder rechten een inspraakorgaan heeft, hoe minder mensen naar de stembus gaan."

Studenten weten vaak niet wat de raden precies doen en welke gesprekken er worden gevoerd tussen de medezeggenschapsraad en het College van Bestuur van een instelling, zegt het Interstedelijk Studenten Overleg, ISO. "Over de jaren heen zijn de rechten van studenten ingeperkt en daarmee is ook de opkomst gedaald. Gelukkig wordt er dinsdag gestemd in de Eerste Kamer over een nieuwe wet waarin de rechten voor medezeggenschap worden versterkt."

Zorgelijk

De Vereniging van Universiteiten VSNU vindt de lagere opkomst zorgelijk. "Natuurlijk willen we liever dat de raden zoveel mogelijk studenten vertegenwoordigen, hoe representatiever hun geluid is, hoe beter. Maar dat de studenten steeds minder invloed hebben gekregen, is niet waar. Ze hebben nu zelfs meer rechten, zoals invloed op de begroting, dus dat kan het niet zijn", zegt een woordvoerder.

"Ik kan me wel voorstellen dat studenten hun tijd gewoon aan hun studie willen besteden. Het leenstelsel kan daarin een rol spelen, maar eigenlijk was dat vroeger ook al zo. Ze stellen gewoon andere prioriteiten. Dat betekent niet dat ze niet betrokken zijn bij hun onderwijs, maar dat ze het gewoon niet zien zitten om zich een heel jaar lang te laten horen in een medezeggenschapsraad", zegt de VSNU-woordvoerder.

Studiedruk

Ook de studentenorganisaties denken dat de studiedruk een rol speelt. Daardoor zouden minder studenten zich kandidaat stellen. "Wij denken dat het ermee te maken heeft dat door het leenstelsel mensen minder makkelijk een jaar uittrekken om in een bestuur te gaan zitten. Ze willen gewoon snel hun studie afronden", zegt het ISO. "En met minder mensen op de lijst, wordt er minder campagne gevoerd en gaan minder studenten stemmen."

Maar het kan ook zijn dat veel studenten gewoon tevreden zijn. "De meesten vinden het gewoon goed geregeld", zegt de Studenten Organisatie Groningen.