Chatten en betalen we straks in één app? In China gebeurt het al

• Nando Kasteleijn

  Techredacteur

We lopen achter op China. Althans, qua chat-apps. Want die gebruiken we alleen maar om met elkaar te kletsen. In China zijn ze al een flinke stap verder: daar kun je zelfs een verzekering afsluiten via een berichtendienst. Facebook wil dergelijke functies naar het Westen halen, maar gaat dat in Nederland werken?

De eerste functies zijn er al. Vorige week kondigde Facebook een samenwerking aan tussen KLM en Messenger. Daarnaast is het in de VS al mogelijk om via Messenger een Uber-taxi te bestellen. Ten slotte schreef techsite The Information onlangs dat Facebook zou werken aan een soort Marktplaats voor zijn chat-app.

Maar waarom zou Facebook met zo’n app meer willen doen dan alleen chatten? De verklaring is simpel: mensen brengen veel tijd door met chat-apps en veel minder met bijvoorbeeld de app van KLM of H&M. Dus als bedrijven een plekje krijgen bij Messenger of WhatsApp (waar Facebook eigenaar van is) dan kan dat zomaar veel extra klantencontact opleveren. Wat uiteraard weer veel geld waard is.

Vandaar dat beide apps druk aan manieren werken om dat mogelijk te maken. Het lijkt er niet op dat Facebook met advertenties geld wil gaan verdienen in Messenger. De verwachting is dat het platform op een bepaald moment een percentage wil hebben van de transacties die worden gedaan via de apps.

In China gebruiken honderden miljoenen mensen de app WeChat. De basis van de app is net als bij WhatsApp en Messenger een chat-functionaliteit. Maar sinds 2014 zijn aan de app een hoop functies toegevoegd. Daardoor hebben Chinezen in plaats van allerlei losse apps voor verschillende zaken nog maar één app nodig.

In WeChat zit een digitale portemonnee. Hiermee kun je bijvoorbeeld gas en elektra betalen. Overigens is WeChat niet de enige app die dit aanbiedt en ook al niet de grootste. Dat is Ali-pay, een dochterbedrijf van webgigant Alibaba.

"Het verschil tussen deze twee is dat bij Ali-pay het sociale element ontbreekt", vertelt correspondent Marieke de Vries. "Dat element heeft WeChat zo groot en populair gemaakt."

Daarnaast kunnen bedrijven publieke accounts aanmaken in WeChat, vergelijkbaar met pagina’s op Facebook. Net zoals op het platform kun je die bedrijven volgen. Maar in China kun je daarnaast ook via WeChat gebruikmaken van allerlei diensten.

"Via het account van de Chinese verzekeraar Anbang is het bijvoorbeeld mogelijk om een verzekering te nemen of als je een ongeluk hebt gekregen direct een foto te sturen. Vervolgens betalen zij via WeChat-pay, waardoor je de garage weer kunt betalen", zegt De Vries.

Dat de app belangrijk is voor Chinese gebruikers, blijkt wel uit de gesprekken met gebruikers in China.

"Ik gebruik de app om te chatten, geld over te maken en de rekening te betalen in het restaurant", zegt de 32-jarige Wang Yunqin. "Maar ik weet niet of mensen in Europa het ook zouden moeten gebruiken. Wij doen het omdat er geen andere makkelijke manier is."

"Het is makkelijk", voegt de 29-jarige Zhang Zhongning daaraan toe. "Ik gebruik het voor sms’en, videobellen. Ook koop ik via de webwinkel JD.com wel eens producten. Als Facebook met eenzelfde soort functie in Europa zou komen, kan dat best werken. Uiteindelijk is het aan de consument om te kiezen of ze het gebruiken."

Werkt het in Nederland?

Maar werkt zo’n zelfde soort systeem ook in Nederland? Hoogleraar Antropologie Jitse Schuurmans denkt van wel. Hij houdt zich bij de Universiteit van Amsterdam bezig met de vraag hoe technologie ons gedrag beïnvloedt. "Als zo’n functie het makkelijker maakt om betalingen te doen, denk ik dat zoiets snel zal worden omarmd."

Toch heeft Schuurmans vraagtekens. "Dit betekent dat Facebook opnieuw meer macht krijgt en meer invloed op wat zij met jouw gegevens doen. Ik denk dat weinig mensen beseffen wat de consequenties daarvan kunnen zijn."

Informatie-explosie

Het kan dan wel makkelijker zijn om via een chat-app producten te bestellen of afspraken te maken, tegelijkertijd komen bedrijven en organisaties zo wel in de persoonlijke cirkel van mensen. Daarnaast klagen mensen nu soms al over de hoeveelheid berichtjes die ze moeten lezen. Hebben ze dan wel trek in contact met bedrijven op dezelfde manier?

Wellicht wel, maar in gesprek met The Financial Times waarschuwt een Chinese ondernemer tegelijkertijd voor de gevolgen van zo'n overvloed aan informatie. "De toekomst van WeChat hangt af van hoe goed het omgaat de informatie-explosie. Als het daar niks tegen doet, dan kan de dienst over een jaar tegen zijn limiet aanlopen."