Samsom op Lesbos: plan Turkije-EU nog niet op orde

• Conny Keessen

  Correspondent Griekenland

Het vluchtelingenakkoord tussen Turkije en de EU werkt niet als de mensenrechten niet worden gerespecteerd. Dat zei PvdA-leider Diederik Samsom tijdens een bezoek aan het Griekse eiland Lesbos. "Dat is ook de reden dat ik hier ben. We moeten zorgen dat alle procedures op orde zijn. Eerlijk is eerlijk, op dit moment is dat nog niet het geval."

Morgen worden de eerste migranten vanaf Lesbos teruggestuurd naar Turkije. Dat hebben Turkije en de EU een paar weken geleden afgesproken. Iedereen die sinds 20 maart illegaal de oversteek heeft gemaakt van Turkije naar Griekenland, wordt teruggestuurd.

De PvdA-politicus bezocht de hotspot op het eiland, het voormalige opvangkamp Moria. Dat kamp is nu officieel veranderd in een detentiecentrum. In Moria zitten bijna 3000 vluchtelingen en migranten vast. De hotspot is omheind met hoge hekken en prikkeldraad.

Hulporganisaties als de UNHCR, Amnesty International en Artsen zonder Grenzen hebben kritiek op het opsluiten van vluchtelingen. De organisaties zien grote juridische problemen bij het terugsturen van mensen naar Turkije.

De PvdA-leider erkent dat een aantal onderdelen van het plan nog omstreden is. "Ik zal de laatste zijn die dat ontkent. Als je kijkt naar Moria en naar het hek er omheen: dat is niet zoals je het zou willen. Maar ook in Nederland zetten we soms economische migranten vast die geen asiel willen aanvragen, in afwachting van hun uitzetting."

Toch denkt Samsom dat de overeenkomst met Turkije de enige manier is om de vluchtelingenstroom terug te dringen. "Uiteindelijk willen we deze dodelijke en onveilige route waarmee smokkelaars veel geld verdienen, stoppen."

"We willen overgaan op een legale en veilige route naar Europa. Dat kan alleen met dit plan. Maar dan moet wel alles goed op orde zijn. Er is nog een heleboel werk te doen. Dat heb ik hier ook gezien."

Na het bezoek aan detentiecentrum Moria werd Samsom geconfronteerd met een kleine demonstratie. Griekse, Spaanse en Nederlandse vrijwilligers protesteerden samen met medewerkers van NGO’s bij het tweede open opvangkamp op Lesbos, Kara Tepe.

De PvdA-politicus ging de discussie aan met de demonstranten, die hem wezen op de omstreden asielprocedure en de gebrekkige leefomstandigheden in Moria. Ook zeiden zij dat Turkije geen veilig land is om vluchtelingen terug te sturen.

Daarover zei Samsom later: "We hebben allemaal ongemakkelijke gevoelens. Maar ik kan niet accepteren dat er 3000 mensen verdrinken in zee en dat smokkelaars 4 miljard euro per jaar verdienen. Daarom moet je moeilijke beslissingen nemen, en die hebben we genomen. Maar nu komt het allermoeilijkste: alles moet op de juiste manier worden uitgevoerd."