Van buitenbeentje tot wereldspeler: Apple bestaat 40 jaar

• Nando Kasteleijn

  Techredacteur

Het bedrijf begon als maker van exclusieve computers. Vandaag de dag worden de producten van Apple wereldwijd door miljoenen mensen gebruikt. Het techbedrijf bestaat vandaag op de kop af veertig jaar. In vier decennia heeft het bedrijf veel hoogte- en dieptepunten doorgemaakt.

Apple is in de afgelopen jaren één van ’s werelds meest succesvolle bedrijven geworden. De onderneming bestaat dus al sinds 1976, maar was jarenlang een buitenbeentje: het verkocht vooral laptops en pc's aan een kleine groep gebruikers. Pas vijftien jaar geleden kwam het grote succes, met de komst van mp3-speler iPod en het muziekprogramma iTunes. Twee producten waarmee Apple plotseling het grote publiek bereikte.

De reden dat de iPod voor het grote publiek interessant werd, was overigens dat iTunes ook kon worden gebruikt op een computer met Windows. Daardoor werd het ineens voor veel meer mensen mogelijk om gebruik te maken van Apple’s mp3-speler.

Apple veroorzaakte met iTunes nog een grote verandering: het bedrijf zette de muziekindustrie op z’n kop door nummers los aan te bieden via de iTunes Store. Een ontwikkeling die de muziekindustrie flink zou helpen.

Grootste klapper

Maar de grootste klapper volgde een paar jaar later. In 2007, op de jaarlijkse Macworld-conferentie, deed toenmalig topman Steve Jobs de aankondiging van zijn leven. Het bedrijf presenteerde de iPhone, die bracht een revolutie teweeg. Binnen een paar jaar tijd had iedereen met een mobiele telefoon een totaal ander apparaat op zak.

Het toestel bleek een geldmachine, die Apple de afgelopen negen jaar gigantisch veel geld opleverde. Het bedrijf boekt elk kwartaal weer miljardenwinsten, die toch grotendeels te danken zijn aan de verkoopsuccessen van de verschillende generaties iPhones. Het hoogtepunt was 2014. Toen introduceerde Apple de iPhone 6 en 6 Plus, twee grotere telefoons waar consumenten al lang om vroegen - aartsrivaal Samsung bood die al eerder aan.

Visionair

In 2011 beleefde Apple een zware periode. Apple-oprichter en -topman Steve Jobs droeg het roer aan zijn tweede man Tim Cook. Jobs zei dat hij niet meer in staat was om Apple te leiden. Het was bekend dat hij kanker had. Maar het was niet duidelijk hoe slecht het toen al met hem ging.

Achteraf bleek dat hij niet meer lang te leven had. In augustus trad hij terug als topman, in oktober van hetzelfde jaar overleed hij. Apple verloor hiermee zijn oprichter en belangrijkste visionair. Iemand die veel kritiek kreeg vanwege zijn manier van werken en de manier waarop hij met mensen omging, maar die ook geliefd was en als zeer inspirerend gold.

Sindsdien roepen critici dat Apple nooit meer hetzelfde zal zijn, en dat de successen die onder Jobs zijn geboekt niet te evenaren zijn. Wat vaststaat, is dat Apple onder Tim Cook is veranderd. Het bedrijf is opener geworden. Vroeger waren er bijvoorbeeld nauwelijks gesprekken met de pers, nu treedt het bedrijf veel meer naar buiten toe. Ook zet Apple zich meer in voor maatschappelijke kwesties, zoals homorechten.

Privacy

Daarnaast is privacy voor Apple een belangrijke pijler geworden. Het onderscheidt zich daarmee van onder andere concurrent Google. Bij elke productpresentatie benadrukt het bedrijf dat het echt niks met je gegevens doet.

Dat is te zien in het recente gevecht tegen de FBI. Apple weigerde om een speciale versie van zijn besturingssysteem te maken waarmee de FBI toegang kon krijgen tot de iPhone van de dader van de schietpartij in San Bernardino. Apple hield voet bij stuk. De FBI is er nu op eigen gelegenheid in geslaagd om toegang te krijgen tot de telefoon.

Wil Apple te veel?

September 2014 was een spannende maand voor het ‘nieuwe' Apple. Toen presenteerde het bedrijf zijn eerste product waar Steve Jobs niet of nauwelijks aan heeft meegewerkt: de Apple Watch. Apple bouwde om de lancering van het apparaatje een enorme pr-campagne, met onder meer veel interviews in grote media.

Dat lijkt zijn vruchten te hebben afgeworpen. Apple is een belangrijke speler geworden op de smartwatchmarkt, die overigens nog niet zo heel populair is.

Apple is de afgelopen jaren steeds meer gaan doen. Het begon met de Mac, daar kwam de iPod bij, de iPhone, de tablet iPad en nu dus de Apple Watch. Er zijn geruchten dat Apple sinds vorig jaar aan een auto werkt en er is een team bezig met virtual reality. En niet te vergeten is er nog de eigen muziekdienst Apple Music.

Dat Apple zoveel tegelijk doet baart sommige mensen zorgen. Het was altijd een bedrijf dat duidelijke keuzes durfde te maken. Maar nu zijn er vier productcategorieën en daarbinnen zijn er ook nog talloze keuzes. Is dat verstandig?

Apple-kenner Walt Mossberg schreef daar onlangs een scherpe column over. Hij vreest dat Apple zich te veel richt op nieuwe producten, zoals de auto, en te weinig kijkt hoe bestaande producten kunnen worden verbeterd.

Ook lijken er meer ernstige fouten voor te komen, zoals deze week een probleem waardoor er in diverse apps geen linkjes konden worden geopend. Dat werd na bijna een week opgelost door Apple.

Nieuwe trends

Het bedrijf ziet het zelf uiteraard anders en benadrukt dat er elk product veel aandacht krijgt. Daarnaast wordt er in Cupertino doorgewerkt aan nieuwe innovaties, dat wordt immers van Apple verwacht.

Want elektrische, zelfrijdende auto's en virtual reality-brillen kunnen de komende jaren heel belangrijk worden. Apple zal er dan ook alles aan doen om die nieuwe trends niet te missen.