In de stad van 1000 zuilen staat nog best veel overeind

'De stad van de duizend zuilen' wordt Palmyra ook wel genoemd. Na de herovering door het Syrische regeringsleger lijken de meeste zuilen nog overeind te staan. Maar volgens hoogleraar archeologie Peter Akkermans moet nog blijken hoe groot de schade die IS heeft aangericht werkelijk is.

De archeoloog van de Universiteit Leiden is blij met de eerste drone-beelden na de verovering. Die laten een redelijk ongehavend Palmyra zien. "Het is nog afwachten, maar het lijkt erop dat de schade meevalt. We weten natuurlijk van het opblazen van de tempels en de poort, maar er blijkt ontzettend veel nog overeind te staan", zegt Akkermans in het NOS Radio 1 Journaal.

Dat het regeringsleger Palmyra heeft heroverd, is een goede zaak volgens de archeoloog. "Hoe je ook tegen het Syrische regime aankijkt, Palmyra en andere archeologische vindplaatsen zijn daar in veiliger handen dan bij IS, dat alles verwoest wat hun niet welgevallig is."

Het zal nog maanden duren voordat in kaart is gebracht hoe groot de werkelijke schade in Palmyra is, denkt Akkermans. "Ik vrees met name dat er op grote schaal geplunderd is, dat er op veel plekken opgravingen hebben plaatsgevonden en dat daardoor ongelooflijke vernielingen zijn aangericht. Dat kunnen we eigenlijk pas echt zien als archeologen op de grond overal kunnen doordringen."

IS heeft de afgelopen maanden waarschijnlijk oudheden opgegraven en verkocht om de kas te spekken. "Dat is een gedocumenteerde praktijk van IS, ongetwijfeld ook in Palmyra."

UNESCO, de werelderfgoed-organisatie van de Verenigde Naties, probeert met satellietbeelden te controleren of er objecten verdwijnen van archeologische vindplaatsen.

"Ze kunnen heel ver inzoomen met die satellieten", weet Akkermans. "Maar voorkomen is wat anders. Je kunt het hooguit constateren, en dat gebeurt natuurlijk ook. Er zijn heel veel vindplaatsen in kaart gebracht en daar kun je zien dat er de afgelopen jaren zeer grote schade is aangericht."

Naast Palmyra zijn er nog duizenden objecten in Syrië die voor archeologen van belang zijn. Veel daarvan liggen in gebied dat in handen is van IS. Naast de illegale opgravingen zijn er verwoestingen aangericht in musea en zijn archeologische depots leeggeroofd.

De Leidse universiteit is zelf ook getroffen. Archeologen uit Leiden verrichten al 25 jaar opgravingen in Syrië. "Onze depots zijn allemaal geplunderd de afgelopen jaren. Ik verwacht eerlijk gezegd dat de schade aan archeologische vindplaatsen gigantisch is. Dat zullen we pas zien als deze oorlog voorbij is, en laten we hopen dat het snel is."