De weerman kan verder vooruit kijken
Honderd procent zekerheid kunnen ze niet geven, en in de ogen van veel mensen zitten ze er áltijd naast, maar de weermannen en- vrouwen kunnen sinds gisteren weer iets nauwkeuriger zijn met hun verwachtingen. Dankzij nieuwe supercomputers kunnen vooral de verwachtingen voor twee tot tien dagen vooruit veel betrouwbaarder worden.
De supercomputers hebben flink meer rekenkracht gekregen. De nieuwste computer van het European Centre for Medium-range Weather Forecasting bestaat uit twee meterslange kasten met elk een rekencapaciteit van 200 teraflops. Dat zijn 200 miljoen maal 1 miljard berekeningen per seconde (ofwel een 2 met 17 nullen). Met zo veel rekenkracht kan de atmosfeer veel nauwkeuriger worden nagebootst.
De computers die het ECMWF gebruikt zijn sinds de jaren 80 geleidelijk aan beter en krachtiger geworden. NOS-weerman Peter Kuipers Munneke spreekt van een stille revolutie. "De weersverwachting voor vijf dagen vooruit is tegenwoordig net zo nauwkeurig als die in de jaren 80 van drie dagen vooruit. In vier van de vijf gevallen is de verwachting tegenwoordig correct."
Hoge resolutie
Het weermodel waarop meteorologen zich baseren, deelt de atmosfeer op in blokken. Op basis van natuurkundige wetten wordt de stroming van lucht, temperatuur, bewolking en vocht van het ene blok naar het andere blok uitgerekend. Zo ontstaat een schatting van de toestand van de atmosfeer een aantal dagen vooruit.
Door de grotere rekenkracht zijn de blokken sinds deze week ongeveer vier keer zo klein geworden, nu ongeveer 9 bij 9 kilometer. Dicht bij het aardoppervlak zijn ze ongeveer 10 meter dik, hoog in de atmosfeer een paar honderd meter. Door die hogere resolutie wordt de verwachting voor een bepaald gebied nauwkeuriger.
Pluim
Voor een meerdaagse 'voorspelling' wordt gebruikgemaakt van een zogenoemde ensembleverwachting. Daarin wordt het weer voor de komende dagen niet één, maar 60 keer uitgerekend, telkens met een iets andere begintoestand. Die 60 berekeningen gaan in de loop van een aantal dagen steeds verder uit elkaar lopen. Dat levert een zogenoemde pluim op en hoe smaller die pluim, hoe betrouwbaarder de verwachting.
Lente
Toeval of niet, het verbeterde model levert voor Nederland ook meteen een weersverbetering op. De lente staat voor de deur: het blijft tot en met het weekend droog en de zon schijnt regelmatig. ’s Nachts vriest het nog licht, maar overdag gaat de temperatuur naar 10 of 11 graden.