Moordenaar van oma Toni heeft geen enkel besef van de werkelijkheid

• 

  Edwin van den Berg

  Verslaggever

"Kom maar hier vooraan zitten", zegt de rechter tegen de familie van de 96-jarige 'oma Toni' voordat hij uitspraak doet. Een jaar geleden werd ze vier keer gestoken in haar buik en hoofd. Dat gebeurde 's avonds om zes uur in haar eigen buurt, de Amsterdamse Pijp. Een uur later gaf de dader zichzelf aan. Een 25-jarige kleine, tengere man, geboren in Irak, zonder vaste woon- of verblijfplaats. Hij haalde het mes uit zijn rechterbroekzak en gaf het aan een agent.

Die dag, 19 maart 2015, reisde hij met de trein van Zaandam naar Amsterdam. Om iemand "iets ergs aan te doen." Liefst een zwak slachtoffer, heel jong of heel oud. Iemand die niets terug kon doen, omdat hij anders bang was zelf te worden gestoken. Allemaal om wraak te nemen op zijn vader, die hem vroeger meermalen als kind mishandelde.

"Ik koos haar uit omdat ze heel oud was en alleen liep", verklaarde hij. Hij stak haar twee keer in haar hoofd en twee keer in de buik. Het mes perforeerde haar darmen op zeven plekken. Oma Toni werd direct geopereerd en een dag later nog een keer. Nadat er complicaties waren opgetreden gaf zij aan de behandeling te willen stoppen. Ook at en dronk ze niet meer. Zij overleed op 11 april, drie weken na de steekpartij.

Moord

Vandaag, bijna een jaar later, wordt de man veroordeeld voor moord. De rechtbank stelt voorop dat "als het slachtoffer niet was neergestoken, zij niet in kritieke toestand was geraakt en er geen pijnklachten en complicaties waren opgetreden. Dit wordt niet anders nu het slachtoffer zelf besloot de behandeling te stoppen."

Moord dus. Op een kwetsbare en weerloze vrouw. Toch kan dat hem, hoewel hij het met opzet deed, niet worden verweten, hoe vreemd dat misschien ook klinkt. Het vloeit voort uit zijn schizofrenie. De man heeft geen enkel besef van de werkelijkheid. Hij heeft een ziekelijke stoornis, stellen deskundigen. Met een zeer grote kans op herhaling.

En dat maakt, vond de rechtbank, dat de Irakees volledig ontoerekeningsvatbaar is en heeft gehandeld vanuit zijn "psychotische realiteit". Daardoor is hij niet strafbaar voor wat hij heeft gedaan.

"Door zijn schizofrenie is zijn daad hem niet te verwijten. En strafoplegging is bij volledig ontoerekeningsvatbaarheid bij wet uitgesloten", staat in de uitspraak.

Wel wordt hem tbs met dwangverpleging opgelegd, wat zal neerkomen op een zeer langdurig traject omdat de dader zelf geen enkel besef heeft van zijn psychotische toestand.

Zijn advocaat Bob Meijer kon kort na de uitspraak niet uitgebreid reageren. Wel vindt hij dat van moord geen sprake is, omdat de dood van de vrouw het directe gevolg is van haar eigen besluit om de behandeling te staken. Hooguit is er sprake van zware mishandeling, zo zei hij in zijn pleidooi, veertien dagen geleden. Maar daar gaat de rechtbank dus niet in mee.