Eind dit jaar nieuwe sprinters, in 2023 nieuwe intercity's

De NS investeert de komende jaren drie miljard euro in treinen en voorzieningen op stations. Eind dit jaar komen er nieuwe, langere sprinters, waardoor volgens NS de grootste drukte op het spoor wordt opgelost. Pas in 2023 gaan ook alle nieuwe intercity's rijden.

De NS gaat zich volledig richten op zijn kerntaak: het treinvervoer. Busbedrijf Q-buzz en de stationswinkels worden afgestoten. Het bedrijf heeft deze nieuwe strategie vandaag gepresenteerd.

Het grootste deel van de investeringen, zo'n 2,5 miljard euro, gaat naar nieuwe treinen. De resterende 500 miljoen moet zorgen voor meer comfort en service. Het gaat onder meer om betere wifi in de trein en op het station, parkeerplaatsen en nieuwe Kiosken.

Duurt even

NS-directeur Roger van Boxtel erkent dat de verbeteringen tijd kosten. "Het is nog even door zure appel heen bijten, het kan niet in één keer goed zijn."

Volgens Van Boxtel is een zitplaats in de trein geen recht. "Als we allemaal in de spits gaan reizen, dan is dat soms gewoon duwen." Er zijn wel alternatieven, zoals de spitsbussen die de NS sinds vorige week inzet. Maar die blijven leeg. Om op korte termijn toch meer zitplaatsen te creëren, worden duizend eersteklas-plaatsen omgebouwd tot tweedeklas-plaatsen.

Organisatie Consumentenclaim noemt de plannen positief. "De NS moest wel, er zijn zoveel klachten. Maar het is wel veel toekomstmuziek waar de reiziger nu nog weinig aan heeft. Daarom zullen ze compensatie moeten bieden", zegt directeur Stef Smit.

Qbuzz

Om zich daar volledig op te kunnen richten, laat de NS bijzaken vallen. Door de jaren heen is het bedrijf er steeds meer bij gaan doen, zoals het exploiteren van stationswinkels en het busvervoer in Noord-Nederland en Utrecht, met Qbuzz.

Dat is nu verleden tijd. De NS neemt afscheid van QBuzz. Dat zal volgens Van Boxtel stapsgewijs gaan. "We blijven ons bemoeien met vervoer van deur-tot-deur. Maar dat betekent niet dat we die regionale vervoersbedrijven ook zelf moeten hebben."

Erg raar, vindt Rikus Spithorst van Voor Beter OV. ''Het beleid van de NS zwalkt. Eerst kopen ze aandelen in HTM en nemen ze Qbuzz over en nu willen ze ineens af van deze regionale vervoerders. Wat is het nou? Typisch zigzag-beleid.''

Qbuzz kwam in 2013 in handen van Abellio, een dochtermaatschappij van de NS. Ook kocht NS in dat jaar 49 procent van de aandelen in de Haagse vervoerder HTM.

Winkels

Ook de stationswinkels gaan in de etalage. Alleen de Kiosk en de Stationshuiskamer blijven in handen van de NS. Over eventuele kopers kan Van Boxtel nog niets zeggen. "Dit proces doen we zorgvuldig, in het belang van de medewerkers."

Vakbond FNV heeft daar twijfels over. "Het verkopen van NS Retail, de meest winstgevende tak, zal een flinke financiële aderlating zijn voor NS en zijn personeel", zegt Andries van den Berg van FNV Spoor. De winkels leveren de NS jaarlijks zo'n 400 miljoen euro op, dat is zo'n 8 procent op een jaaromzet van bijna 5 miljard.

Volgens Van den Berg getuigen de plannen van de NS meer van angst dan van een duidelijke visie. "De NS zet het mes in eigen vlees uit angst dat de politiek dit zal doen als reactie op het Fyra debacle."

Kerntaak

De nieuwe strategie sluit namelijk aan op de wens van minister Dijsselbloem van Financiën. Die liet in oktober vorig jaar al weten dat de NS meer taken moet afstoten.

Dijsselbloem zegt nu in een reactie dat de NS een goede keuze heeft gemaakt door zich primair te richten op het landelijk spoorvervoer. "Het vervoeren van reizigers is echt de kerntaak van de NS", zegt hij. De minister benadrukt dat NS niet meer zal meebieden op regionale spoortrajecten.