Dalende beurzen, banken krijgen weer harde klappen

• 

  André Meinema

  Verslaggever economie

Financiële instellingen, zoals banken en verzekeraars, liggen wereldwijd onder vuur van beleggers. De twijfels over de wereldeconomie, door ontwikkelingen in China, de Verenigde Staten, Rusland en Brazilië, en de dalende grondstoffenprijzen, besmetten ook banken. De aandelenkoersen dalen al weken op rij en die kregen vooral gisteren en vandaag weer rake klappen.

De Europese bankenindex, de Stoxx 600, waarin nagenoeg alle Europese banken staan, is sinds begin dit jaar 25 procent in waarde gedaald. Gisteren verloor de bankenindex 5,6 procent, het grootste verlies op een dag sinds de eurocrisis.

Koploper in koersellende is de grootste bank van Duitsland, Deutsche Bank. Gisteren verloor het aandeel bijna 10 procent en opgeteld is het dit jaar al bijna 40 procent aan waarde kwijtgeraakt. Het aandeel ING bank is dit jaar al meer dan 20 procent goedkoper geworden. En het kersverse aandeel ABN Amro is na een glorieuze start tot onder de introductieprijs gezakt.

Optelsom

Een harde aanleiding voor de afstraffing van de banken is er niet. Het is veeleer een soort optelsom van grote en kleine zorgen en een negatief sentiment onder beleggers en investeerders.

De kwartaalcijfers bijvoorbeeld zijn niet altijd slecht of verontrustend, alleen zijn ze om allerlei redenen bij de ene bank beter dan bij de andere. Zo boekte ING een stevige jaarwinst van 4,5 miljard euro en BNP Paribas, de grootste bank van Frankrijk, zag de winst in het laatste kwartaal halveren.

Deutsche Bank moest een verlies van bijna 7 miljard euro incasseren vanwege afschrijvingen en voorzieningen voor oude problemen en rechtszaken. De Griekse banken en hun sores vormen weer een hoofdstuk apart.

Betalingsproblemen

Daarnaast spelen zorgen over de economie en de olieprijs en de gevolgen daarvan voor omzet- en winstontwikkelingen, investeringen en financieringen door banken van bedrijven. Zo wordt de energiesector en de olie- en gasindustrie hard geraakt door de olieprijs. Het is een sector waarin honderden miljarden rondgaan aan omzet, kredietlijnen en investeringen. De malaise zet de kredietwaardigheid van bedrijven onder druk en vergroot de kredietrisico's voor de banken.

Kredietverzekeraar Atradius waarschuwt dat de internationale ondernemingsrisico's weer toenemen. De dalende energieprijzen, recessie in Rusland en Brazilië, minder groei in China leidt tot betalingsproblemen met afnemers in het buitenland en dus tot meer financiële risico's voor bedrijven en banken.

Omvallen

Dreigen er banken om te vallen? Dat is niet de verwachting en de banken hebben zelf geen oranje of rode vlaggen uit het raam hangen. De topman van Deutsche Bank, John Cryan, vertelt in een brief aan het personeel vandaag dat "Deutsche Bank zonder twijfel zo solide is als een rots, door sterke kapitaalbuffers en de risico's die de bank loopt".

Banken staan er qua kapitaalbuffers ook veel beter voor dan tijdens de financiële crisis. Er is inmiddels een bankenunie opgetuigd. Beleggers hebben de neiging om in een neergaande markt te overdrijven en op zoek te gaan naar de bodem.

Toch blijft er een zweem van zorg hangen. Dat komt tot uitdrukking in de prijzen voor de zogeheten credit default swaps. Dat zijn een soort verzekeringen waarmee beleggers of investeerders een wanbetaling afdekken. De prijs van die swaps is omhooggeschoten, vooral die voor Deutsche Bank. Daarmee suggereren beleggers toch dat de grote DB op het punt staat in gebreke te blijven.